Một bài hát hay một tác phẩm âm nhạc được bảo hộ từ khi được sáng tác và định hình dưới dạng vật chất nhất định. Và mỗi tác giả hay chủ sở hữu của tác phẩm đó đều được pháp luật Sở hữu trí tuệ bảo vệ và ghi nhận bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan. Tuy nhiên, tác phẩm âm nhạc là loại hình tác phẩm rất dễ bị sao chép, sử dụng trái pháp luật nên tác giả hay chủ sở hữu phải đăng ký bảo hộ quyền tác giả cho “đứa con tinh thần của mình”. Vậy đăng ký bản quyền tác giả ở đâu mời các bạn theo dõi bài viết dưới đây của VCD.
1. Đăng ký bản quyền bài hát là gì?
Âm nhạc là một trong những phương tiện giải trí hữu ích, giúp con người giải tỏa căng thẳng, phát triển cảm xúc và kết nối với nhau tốt hơn. Khi âm nhạc được định hình dưới dạng vật chất nhất định như hình ảnh, băng, đĩa, bản thu âm, bản in phần nhạc và lời của tác phẩm âm nhạc… thường dễ bị sao chép, sử dụng mà không xin phép hay thậm chí là bị vi phạm quyền tác giả.
Theo khoản 2 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành: “Quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu”.
Khoản 4 Điều 6 Nghị định 17/2023/NĐ – CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Sở hữu trí tuệ về quyền tác giả, quyền liên quan: “Tác phẩm âm nhạc quy định tại điểm d khoản 1 Điều 14 của Luật Sở hữu trí tuệ là tác phẩm được thể hiện dưới dạng nhạc nốt trong bản nhạc hoặc các ký tự âm nhạc khác không phụ thuộc vào việc trình diễn hay không trình diễn”.
Như vậy, quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc là quyền của tác giả đối với tác phẩm được thể hiện dưới dạng nhạc nốt trong bản nhạc hoặc các ký tự âm nhạc khác hoặc được định hình trên bản ghi âm, ghi hình có hoặc không có lời, không phụ thuộc vào việc trình diễn hay không trình diễn kể từ thời điểm mà tác giả tạo ra tác phẩm. Khi tác giả hay chủ sở hữu đăng ký quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc của mình thì khi đó, đăng ký bản quyền âm nhạc là hoạt động được thực hiện bởi cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhằm bảo hộ quyền tác giả đối với cá nhân, tổ chức có tác phẩm âm nhạc thỏa mãn các điều kiện được bảo hộ theo quy định của luật sở hữu trí tuệ.
2. Tại sao nên đăng ký bản quyền bài hát?
Theo một số thống kê hiện nay thì số lượng các vụ xâm phạm bản quyền hay quyền tác giả đang có xu hướng gia tăng. Tình trạng này hiện nay khá phổ biến nhất là khi lĩnh vực âm nhạc được diễn ra dưới nhiều hình thức khác nhau. Từ các music video, ứng dụng, website thông thường cho đến các buổi mini concert hay liveshow lớn. Các hành vi vi phạm chủ yếu thường là sử dụng tác phẩm mà không xin phép chủ sở hữu quyền tác giả, tự ý sửa chữa, cắt xén tác phẩm gây phương hại đến tác giả, sử dụng tác phẩm nhưng không có sự thỏa thuận hay trả thù lao, nhuận bút và các lợi ích vật chất cho chủ sở hữu theo quy định,…
Theo khoản 1 Điều 6 Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành, quyền tác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm được sáng tạo và được thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký. Như vậy, quyền tác giả đối với bài hát được bảo hộ tự động kể từ khi tác phẩm ra đời dưới một hình thức vật chất nhất định.
Tuy việc đăng ký quyền tác giả không phải là bắt buộc nhưng không thể phủ nhận lợi ích mà nó đem lại:
Thứ nhất, đăng ký quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc sẽ được Cơ quan Nhà nước có thẩm quyền bảo hộ quyền tác giả và Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả sẽ là cơ sở pháp lý đầu tiên để Cơ quan Nhà nước có thẩm quyền giải quyết các tranh chấp phát sinh đến các bài hát, tác phẩm âm nhạc.
Thứ hai, tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả có quyền yêu cầu các cá nhân, tổ chức chấm dứt hành vi xâm phạm quyền tác giả đối với tác phẩm của mình, hoặc yêu cầu các Cơ quan nhà nước có thẩm quyền xử lý những hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật.
Thứ ba, Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả là một cơ sở để các chủ thể khác biết được tác phẩm âm nhạc, bài hát đó của ai, để từ đó, đưa ra những quyết định chính xác về việc nhận chuyển quyền sử dụng hoặc chuyển nhượng quyền tác giả bài hát, tác phẩm âm nhạc theo đúng quy định của pháp luật.
3. Trình tự, thủ tục đăng ký bản quyền bài hát
Bước 1: Tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả chuẩn bị tờ khai đăng ký (mẫu số 01 ban hành kèm theo Thông tư 08/2023/TT-BVHTTDL) và 01 bộ hồ sơ đăng ký bản quyền tác giả (bao gồm các giấy tờ tài liệu theo Điều 39 Nghị định 17/2023/NĐ – CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Sở hữu trí tuệ và quyền liên quan.
Bước 2: Tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả sau khi đã soạn thảo xong bộ hồ sơ có thể trực tiếp hoặc ủy quyền cho tổ chức, cá nhân khác tiến hành nộp hồ sơ đăng ký quyền tác giả cho Cục Bản quyền tác giả hoặc Văn phòng đại diện của Cục Bản quyền tác giả (hồ sơ có thể gửi qua đường bưu điện).
Bước 3: Trong thời hạn 45 ngày làm việc (bao gồm 01 tháng rà soát và 15 ngày cấp Giấy chứng nhận), kể từ ngày nhận đơn hợp lệ, cơ quan quản lý nhà nước về quyền tác giả, quyền liên quan có trách nhiệm cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả cho người nộp đơn. Trong trường hợp từ chối cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả thì cơ quan quản lý nhà nước về quyền tác giả, quyền liên quan phải thông báo bằng văn bản cho người nộp đơn.
Bước 4: Tiến hành nộp lệ phí theo quy định để nhận được Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả. Sau khi có thông báo hồ sơ đã được cấp giấy chứng nhận đăng ký, chủ đơn đăng ký cần nộp phí để nhận được giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả cho tác phẩm âm nhạc.
4. Đăng ký bản quyền bài hát ở đâu?
Để đăng ký bản quyền cho bài hát, tác giả hay chủ sở hữu quyền tác giả có thể chọn những cách sau đây:
Một là nộp đơn trực tiếp tại Cục Bản quyền tác giả với địa chỉ như sau:
- Thành phố Hà Nội: Số 33 Ngõ 294/2 Kim Mã, Quận Ba Đình
- Thành phố Hồ Chí Minh: 170 Nguyễn Đình Chiểu, Quận 3
- Đà Nẵng: Số 58 Phan Chu Trinh, Quận Hải Châu
Hai là nộp đơn qua bưu điện (dịch vụ chuyển phát nhanh) đến địa chỉ của Cơ quan tiếp nhận hồ sơ đăng ký quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc.
Ba là đăng ký quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc thông qua cổng dịch vụ công trực tuyến của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch với đường link sau: https://dichvucong.bvhttdl.gov.vn/ Lưu ý: Sau khi khai thông tin online, vẫn cần phải nộp hồ sơ gốc đến Cục Bản quyền tác giả.
Trên đây là bài viết: “Đăng ký bản quyền bài hát ở đâu”. Hy vọng bài viết này sẽ giúp ích cho các bạn.
