Ngày nay, thơ đã trở thành một hình thức nghệ thuật quen thuộc, gần gũi với mọi người. Không ai trải qua quá trình giáo dục mà không ít nhất một lần nghe qua những câu thơ, bởi thơ chính là ngôn ngữ của tâm hồn, thể hiện sự sáng tạo và cảm xúc sâu sắc của con người. Có thể khẳng định rằng, sự tồn tại của thơ gắn liền với ngôn ngữ; khi có ngôn ngữ, thì cũng có thơ ca. Chính vì lý do đó, việc bảo hộ quyền tác giả đối với các tập thơ là vô cùng cần thiết. Bài viết của VCD dưới đây sẽ giúp bạn.
1. Tác phẩm thơ là gì?
Theo wikipedia Thơ, hay còn gọi là thi ca, là một hình thức nghệ thuật văn học mang tính vần điệu, ngắn gọn và súc tích. Đặc điểm nổi bật của thơ là khả năng cô đọng ý tưởng, gây xúc động mạnh mẽ cho người đọc chỉ trong chốc lát. Một bài thơ không chỉ đơn thuần là sự kết hợp của từ ngữ, mà còn là âm hưởng và nhịp điệu, tạo nên một không gian cảm xúc độc đáo.
Thơ thường được sử dụng để biểu đạt những cảm xúc trữ tình, phản ánh những trải nghiệm sống động trước cảnh đẹp thiên nhiên hay những thảm cảnh đau thương. Sự kết nối giữa cảm xúc con người và hoàn cảnh xung quanh là nguồn cảm hứng vô tận cho người sáng tác.
Để tạo ra những tác phẩm thơ hay, người làm thơ cần có khả năng quan sát tinh tế, tổng hợp và liên tưởng nhanh chóng giữa hình ảnh hiện tại và những gì đã trải qua. Chính sự chắt lọc, tinh khiết trong ngôn từ giúp thơ trở thành một hình thức nghệ thuật sâu sắc, mang lại trải nghiệm phong phú cho người đọc.
Theo Luật Sở hữu trí tuệ, tác phẩm thơ được xác định là một dạng tác phẩm văn học thuộc quyền tác giả. Tác phẩm này bao gồm các sáng tác có hình thức thể hiện bằng văn bản, có vần điệu và cấu trúc ngôn ngữ độc đáo. Đặc điểm nổi bật của tác phẩm thơ là tính sáng tạo, nghĩa là nó phải là sản phẩm trí tuệ độc đáo của tác giả.
2. Có cần phải đăng ký bản quyền cho tác phẩm thơ không?
Căn cứ theo Luật Sở hữu trí tuệ thì thơ sẽ được bảo hộ dưới loại hình là tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình và tác phẩm khác được thể hiện dưới dạng chữ viết hoặc ký tự khác hoặc tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian.
Quyền tác giả đối với một tác phẩm như thơ ca được tự động bảo hộ kể từ thời điểm tác phẩm được sáng tạo và thể hiện dưới hình thức vật chất nhất định. Tuy việc đăng ký bản quyền là không bắt buộc, nhưng rất cần thiết nếu muốn bảo vệ quyền lợi của mình trước những rủi ro về pháp lý hoặc tranh chấp liên quan đến quyền sở hữu.
Hồ sơ đăng ký bản quyền tác phẩm thơ:
- Tờ khai đăng ký Quyền tác giả: khi nộp hồ sơ đăng ký quyền tác giả, cá nhân hoặc tổ chức cần sử dụng mẫu tờ khai đăng ký quyền tác giả. Tờ khai phải được làm bằng tiếng Việt và do chính tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả hoặc người được ủy quyền ký tên. Hồ sơ cần ghi đầy đủ thông tin về người nộp, tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, tóm tắt nội dung tác phẩm, thời gian, địa điểm, hình thức công bố, và cam kết về trách nhiệm đối với thông tin trong đơn.
- 02 bản sao tác phẩm: Một bản để lưu tại Cục Bản quyền tác giả và một bản đóng dấu gửi trả lại cho chủ thể được cấp Giấy chứng nhận đăng ký.
- Giấy ủy quyền: Nếu người nộp hồ sơ là người được ủy quyền.
- Tài liệu chứng minh quyền nộp hồ sơ: Nếu người nộp thụ hưởng quyền từ người khác qua thừa kế hoặc chuyển giao.
- Văn bản đồng ý của các đồng tác giả: Nếu tác phẩm có nhiều tác giả.
- Văn bản đồng ý của các đồng chủ sở hữu: Nếu quyền tác giả thuộc sở hữu chung.
Lưu ý rằng tất cả tài liệu phải được làm bằng tiếng Việt. Nếu sử dụng tiếng nước ngoài, cần dịch ra tiếng Việt và có công chứng hoặc chứng thực. Các bản sao gửi kèm hồ sơ cũng phải được công chứng hoặc chứng thực.
Lợi ích đăng ký bản quyền cho tác phẩm thơ:
- Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả cung cấp một bằng chứng pháp lý mạnh mẽ về quyền sở hữu tác phẩm. Trong trường hợp xảy ra tranh chấp, giấy chứng nhận này sẽ giúp bạn khẳng định quyền lợi của mình trước tòa án hoặc các cơ quan chức năng, tạo điều kiện thuận lợi để bảo vệ quyền lợi hợp pháp.
- Tác phẩm đã được đăng ký bản quyền thường có giá trị thương mại cao hơn. Khi bạn muốn chuyển nhượng quyền sử dụng, in ấn hoặc xuất bản tác phẩm, giấy chứng nhận bản quyền sẽ là một yếu tố quan trọng, giúp tăng cường sự tin tưởng từ phía các nhà đầu tư, nhà xuất bản hoặc đối tác kinh doanh. Điều này cũng tạo điều kiện thuận lợi cho việc định giá tác phẩm một cách hợp lý.
- Khi bạn đã có giấy chứng nhận bản quyền, bạn sẽ có cơ sở vững chắc để yêu cầu bồi thường hoặc xử lý các hành vi vi phạm quyền tác giả theo quy định pháp luật. Điều này giúp bạn bảo vệ quyền lợi của mình một cách hiệu quả hơn, hạn chế rủi ro pháp lý và tạo ra một môi trường sáng tạo an toàn hơn cho tác giả.
- Việc đăng ký bản quyền không chỉ bảo vệ tác phẩm mà còn nâng cao uy tín cá nhân của tác giả. Một tác giả có tác phẩm được đăng ký bản quyền sẽ được nhìn nhận nghiêm túc hơn trong cộng đồng sáng tạo, từ đó mở ra nhiều cơ hội hợp tác và phát triển nghề nghiệp.
Trên đây là bài viết “Có cần phải đăng ký bản quyền cho tác phẩm thơ không?” mà VCD gửi đến bạn. Chúng tôi hi vọng bài viết này có ích với các bạn.
Trân trọng,