Đăng ký bản quyền tác giả cho kịch bản phim
Sự cạnh tranh trong ngành điện ảnh ngày càng khốc liệt, kéo theo nguy cơ đạo ý tưởng, sao chép kịch bản phim ngày càng phổ biến. Vì vậy, đăng ký bản quyền tác giả cho kịch bản phim là cực kỳ quan trọng để bảo vệ quyền lợi cho biên kịch, nhà sản xuất và doanh nghiệp. Bài viết dưới đây, VCD sẽ hướng dẫn bạn đầy đủ về cách đăng ký bản quyền tác giả cho kịch bản phim.
Tại sao phải đăng ký bản quyền tác giả cho kịch bản phim?
Theo quy định của pháp luật về Sở hữu trí tuệ, tác giả được xác lập quyền đối với kịch bản phim ngay từ thời điểm tác phẩm được sáng tạo và thể hiện dưới bất kỳ hình thức vật chất nào. Quyền này không phụ thuộc vào nội dung, chất lượng, hình thức thể hiện, phương tiện sáng tạo, ngôn ngữ sử dụng, cũng như việc kịch bản đã hay chưa được công bố, đã hay chưa thực hiện thủ tục đăng ký. Vì vậy, đăng ký bản quyền không phải là thủ tục bắt buộc đối với kịch bản phim.
Tuy nhiên, để bảo đảm tối đa quyền và lợi ích hợp pháp của tác giả và chủ sở hữu, đặc biệt trong các trường hợp có hành vi xâm phạm như sao chép, đạo nhái, chiếm đoạt ý tưởng, việc thực hiện thủ tục đăng ký bản quyền là rất cần thiết. Dưới đây là lý do nên đăng ký bản quyền tác giả cho kịch bản phim mà bạn cần biết:
- Chứng minh quyền sở hữu hợp pháp khi xảy ra tranh chấp: Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả là bằng chứng mạnh mẽ nhất chứng minh bạn là chủ sở hữu kịch bản. Nếu có tranh chấp như đạo nhái, sao chép, sử dụng trái phép, cơ quan có thẩm quyền sẽ ưu tiên tài liệu đã được đăng ký.
- Bảo vệ kịch bản khỏi sao chép, ăn cắp ý tưởng: Trong ngành phim ảnh, việc ý tưởng bị trùng lặp hay kịch bản bị sửa đổi trái phép không còn xa lạ. Khi đã đăng ký bản quyền, mọi hành vi sử dụng lại kịch bản mà không có sự đồng ý đều có thể bị xử lý theo Điều 28 Luật Sở hữu trí tuệ.
- Tăng uy tín với đối tác, nhà đầu tư, hãng phim: Một kịch bản có đăng ký bản quyền thể hiện sự chuyên nghiệp của tác giả, giúp bạn dễ dàng trình bày dự án với đối tác mà không lo bị “cướp” ý tưởng.
- Cơ sở để thương mại hóa, chuyển nhượng, cấp phép: Khi đã xác lập quyền sở hữu, bạn có thể bán kịch bản, chuyển nhượng quyền dựng phim, cấp phép sử dụng, nhượng quyền phái sinh.

Hồ sơ đăng ký bản quyền tác giả có kịch bản phim bao gồm những gì?
Theo Nghị định 17/2023/NĐ-CP, một bộ hồ sơ đăng ký bản quyền tác giả đầy đủ sẽ bao gồm:
- Tờ khai đăng ký quyền tác giả: Tờ khai theo mẫu của Cục Bản quyền tác giả, điền đầy đủ thông tin gồm tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, tên kịch bản, loại hình tác phẩm, cam kết về bản quyền
- 02 bản sao kịch bản phim: Kịch bản phải được in và đóng quyển. Bạn có thể đóng dấu giáp lai (nếu là tổ chức) hoặc ký từng trang (nếu là cá nhân), kịch bản càng chi tiết càng dễ chứng minh quyền sở hữu.
- Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu: Nếu tác giả đồng thời là chủ sở hữu cần có CCCD/Hộ chiếu. Nếu công ty là chủ sở hữu cần có hợp đồng giao việc hoặc chuyển giao quyền.
- Giấy ủy quyền (nếu ủy quyền cho đơn vị dịch vụ)
- Tài liệu chứng minh thời điểm sáng tạo (nếu có): email trao đổi, file lưu bản thảo có thời gian, nhật ký sáng tác.
Quy trình đăng ký bản quyền tác giả kịch bản phim
Để kịch bản phim được bảo hộ một cách đầy đủ và hợp pháp, tác giả hoặc chủ sở hữu cần thực hiện đúng quy trình đăng ký bản quyền theo quy định. Dưới đây là các bước thực hiện chi tiết giúp bạn nắm rõ và dễ dàng triển khai thủ tục này.
Bước 1: Hoàn thiện kịch bản và chuẩn bị hồ sơ đăng ký
Tác giả hoặc chủ sở hữu cần chuẩn bị kịch bản phim ở dạng hoàn chỉnh và thể hiện rõ ràng trên giấy hoặc file. Đồng thời, bạn cần chuẩn bị đầy đủ các giấy tờ trong bộ hồ sơ đăng ký như: tờ khai đăng ký quyền tác giả, bản sao kịch bản, giấy cam đoan, giấy tờ chứng minh quyền sở hữu… Việc chuẩn bị kỹ lưỡng ngay từ đầu sẽ giúp hạn chế tối đa tình trạng phải bổ sung hồ sơ.
Bước 2: Nộp hồ sơ tại Cục Bản quyền tác giả
Sau khi hoàn thiện, hồ sơ được nộp trực tiếp tại Cục Bản quyền tác giả, các văn phòng đại diện của Cục hoặc nộp qua đường bưu điện. Khi tiếp nhận hồ sơ, cơ quan quản lý sẽ kiểm tra tính đầy đủ, hợp lệ và ghi nhận ngày nộp. Đây là căn cứ để tính thời hạn cấp giấy chứng nhận theo quy định.
Bước 3: Thẩm định hồ sơ và cấp Giấy chứng nhận
Cục Bản quyền tác giả sẽ tiến hành xem xét, thẩm định nội dung hồ sơ và đối chiếu với quy định pháp luật. Nếu hồ sơ hợp lệ, cơ quan sẽ cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả cho kịch bản phim. Trường hợp hồ sơ chưa đúng hoặc thiếu thông tin, Cục sẽ thông báo để người nộp bổ sung, chỉnh sửa trước khi tiếp tục thẩm định.
Thời gian hoàn thành đăng ký bản quyền tác giả kịch bản phim
Theo Điều 52 Luật Sở hữu trí tuệ 2022, thời hạn cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả là 15 ngày làm việc kể từ ngày Cục Bản quyền tác giả tiếp nhận hồ sơ hợp lệ. Đây là mốc thời gian theo quy định pháp luật và được áp dụng cho tất cả các trường hợp đăng ký quyền tác giả, trong đó có kịch bản phim.
Tuy nhiên, trên thực tế, thời gian xử lý có thể kéo dài hơn, thường rơi vào 20 – 25 ngày làm việc. Nguyên nhân chủ yếu là:
- Hồ sơ thiếu hoặc cần bổ sung, chỉnh sửa theo yêu cầu của Cục Bản quyền.
- Số lượng hồ sơ nộp vào thời điểm cao điểm (cuối năm, trước các dự án lớn…).
- Thời gian đối chiếu, kiểm tra tính nguyên gốc của tác phẩm có thể kéo dài hơn dự kiến.
- Quy trình chuyển phát hồ sơ (nếu nộp qua đường bưu điện) có thể phát sinh thêm vài ngày.
Trên đây là những thông tin chi tiết về đăng ký bản quyền tác giả cho kịch bản phim. VCD hy vọng bài viết đã giúp bạn nắm rõ ý nghĩa của việc bảo hộ kịch bản và hiểu rõ từng bước trong quy trình đăng ký, từ đó chủ động bảo vệ quyền lợi sáng tạo của mình.
Trân trọng,
Câu hỏi thường gặp
1. Có bắt buộc phải đăng ký bản quyền cho kịch bản phim không?
Trả lời:
Không. Theo luật Sở hữu trí tuệ, kịch bản phim được bảo hộ quyền tác giả ngay khi được sáng tạo và thể hiện dưới dạng vật chất. Tuy nhiên, việc đăng ký vẫn rất cần thiết vì Giấy chứng nhận sẽ là bằng chứng pháp lý quan trọng khi xảy ra tranh chấp, sao chép hoặc đạo nhái.2. Thời gian bảo hộ quyền tác giả đối với kịch bản phim là bao lâu?
Trả lời:
Kịch bản phim thuộc loại hình tác phẩm văn học – nghệ thuật, theo Luật Sở hữu trí tuệ 2022, thời gian bảo hộ quyền nhân thân (trừ quyền công bố) là vô thời hạn, còn quyền tài sản được bảo hộ suốt cuộc đời tác giả và 50 năm tiếp theo sau khi tác giả qua đời. Trường hợp tác phẩm có đồng tác giả, thời hạn bảo hộ kết thúc vào năm thứ 50 sau khi đồng tác giả cuối cùng qua đời.