Đăng tải lại video trailer phim có vi phạm bản quyền không?

Nhiều người cho rằng trailer phim là nội dung quảng bá nên có thể thoải mái đăng lại trên các nền tảng mạng xã hội. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết rằng trailer cũng là một tác phẩm được bảo hộ bản quyền. Nếu đăng tải lại mà không được sự đồng ý từ đơn vị sản xuất hoặc phát hành, bạn hoàn toàn có thể bị xem là vi phạm quyền tác giả. Vậy đăng tải lại video trailer phim có vi phạm bản quyền không, cùng VCD tìm hiểu cụ thể trong bài viết này.

Trailer phim là gì?

Trailer phim là đoạn video ngắn được trích từ nội dung hoặc hình ảnh của một bộ phim nhằm giới thiệu, quảng bá cho tác phẩm trước khi công chiếu. Thông thường, trailer do nhà sản xuất hoặc đơn vị phát hành phim tạo ra, mang tính chất quảng cáo và định hướng truyền thông.

Dù có mục đích quảng bá, trailer phim vẫn được xem là một tác phẩm phái sinh thuộc quyền sở hữu trí tuệ của chủ sở hữu phim, bao gồm cả quyền tác giả và quyền liên quan. Vì vậy, việc sử dụng lại trailer mà không có sự cho phép cần được xem xét kỹ về khía cạnh pháp lý.

Cơ sở pháp lý về bản quyền đối với trailer phim

Theo Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ 2022, quyền tác giả được bảo hộ đối với “tác phẩm điện ảnh và các tác phẩm được thể hiện bằng phương tiện tương tự điện ảnh”. Trailer phim, dù chỉ là bản tóm tắt hoặc cắt ghép, vẫn thuộc phạm vi bảo hộ của tác phẩm điện ảnh, nếu do chủ sở hữu sáng tạo ra.

Ngoài ra, Điều 28 Luật Sở hữu trí tuệ 2022 quy định rõ các hành vi xâm phạm quyền tác giả, trong đó có:

• “Sao chép tác phẩm mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả”;
  
• “Truyền đạt tác phẩm tới công chúng mà không được phép của chủ sở hữu quyền tác giả”;
  
• “Sử dụng tác phẩm mà không ghi rõ nguồn gốc, xuất xứ”.

Như vậy, nếu bạn đăng tải lại video trailer phim mà không được cấp quyền hoặc không tuân thủ quy định về trích dẫn, hành vi đó có thể bị xem là vi phạm quyền tác giả.

Đăng tải lại video trailer phim có vi phạm bản quyền không?

Có ba trường hợp phổ biến khiến người dùng vô tình (hoặc cố ý) vi phạm bản quyền khi chia sẻ trailer phim:

• Trường hợp 1: Đăng lại trailer trên kênh cá nhân để thu hút lượt xem hoặc kiếm tiền. Nhiều người thường tải trailer phim từ kênh chính thức rồi đăng lại trên tài khoản cá nhân nhằm mục đích tăng tương tác, thu hút người xem hoặc bật kiếm tiền. Hành động này bị xem là sao chép và khai thác thương mại trái phép, vi phạm quyền tài sản của chủ sở hữu phim theo Điều 20 Luật Sở hữu trí tuệ 2022.

• Trường hợp 2: Cắt ghép, chỉnh sửa trailer để đăng lại. Khi người dùng cắt trailer, thêm phụ đề, lồng nhạc, chèn logo cá nhân hoặc hiệu ứng rồi đăng tải, hành vi này có thể bị coi là làm tác phẩm phái sinh mà không có sự cho phép (Điều 28 khoản 7 Luật Sở hữu trí tuệ 2022). Dù chỉ “chỉnh nhẹ” hoặc “biến tấu lại cho vui”, nếu không xin phép thì vẫn bị coi là vi phạm.

• Trường hợp 3: Đăng lại trailer không ghi nguồn, không được cấp phép. Nếu bạn lấy trailer từ các trang phim, website nước ngoài hoặc nền tảng mạng xã hội mà không ghi nguồn gốc hoặc chưa được chủ sở hữu cho phép, thì đây là hành vi xâm phạm quyền nhân thân của tác giả.

Tùy vào mức độ vi phạm, người đăng lại trailer phim có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm dân sự.

Căn cứ theo Nghị định 28/2017/NĐ-CP, hành vi xâm phạm quyền tác giả có thể bị:

• Phạt tiền từ 15.000.000 đến 35.000.000 đồng đối với hành vi sao chép, phân phối, truyền đạt tác phẩm mà không được phép;
  
  
• Buộc gỡ bỏ video vi phạm, xin lỗi công khai, và bồi thường thiệt hại nếu gây ảnh hưởng đến uy tín hoặc lợi ích kinh tế của chủ sở hữu.

Đối với nền tảng mạng xã hội, tài khoản vi phạm bản quyền nhiều lần có thể bị:

• Cảnh cáo, khóa tính năng kiếm tiền;
  
• Gỡ video, xóa kênh hoặc tạm ngừng tài khoản;
  
• Thậm chí bị khởi kiện dân sự nếu gây thiệt hại nghiêm trọng.

Các trường hợp được phép sử dụng trailer phim mà không vi phạm bản quyền

Không phải mọi trường hợp đăng tải trailer đều là vi phạm. Luật cũng cho phép một số ngoại lệ hợp lý nhằm phục vụ mục đích chính đáng, được quy định tại Điều 25 Luật Sở hữu trí tuệ 2022.

Một số trường hợp được phép sử dụng trailer phim mà không cần xin phép hoặc trả tiền nhuận bút, bao gồm:

• Trích dẫn hợp lý để bình luận, giới thiệu, phê bình hoặc minh họa mà phải nêu rõ nguồn gốc, tên tác giả, chủ sở hữu;
  
• Sử dụng cho mục đích thông tin, báo chí, ví dụ: đưa tin về phim sắp chiếu trong bản tin hoặc bài viết giới thiệu điện ảnh;
  
• Giảng dạy, nghiên cứu trong môi trường học thuật (không vì mục đích thương mại).

Tuy nhiên, các ngoại lệ này chỉ hợp pháp nếu việc trích dẫn không làm sai lệch nội dung trailer và không ảnh hưởng đến quyền khai thác thương mại hợp pháp của chủ sở hữu. Nói cách khác, bạn chỉ nên dùng trailer trong phạm vi “giới thiệu – bình luận – thông tin”, không đăng toàn bộ trailer lên kênh cá nhân để thu lợi.

Trên đây là những chia sẻ của VCD về “Đăng tải lại video trailer phim có vi phạm bản quyền không?” nhằm giúp bạn hiểu rõ hơn về quy định bản quyền đối với video trailer phim. Việc nắm vững kiến thức pháp lý không chỉ giúp bạn tránh rủi ro vi phạm, mà còn thể hiện sự tôn trọng.

Trân trọng,

Câu hỏi thường gặp