Hiện nay, ngày càng xảy ra nhiều tranh chấp liên quan đến bản quyền bài hát. Điều này cho thấy các tác giả bài hát đã bắt đầu quan tâm hơn đến việc bảo vệ thành quả lao động sáng tạo của mình. Bên cạnh đó, việc nhiều nền tảng mạng xã hội phát triển cùng với sự phát triển của các công cụ phát hiện và đánh vi phạm bản quyền âm nhạc đã làm cho các tổ chức, cá nhân ý thức hơn về bản quyền tác giả khi sử dụng bài hát của người khác. Vậy mua bản quyền âm nhạc ở đâu?. Hãy theo dõi bài viết của VCD dưới đây.
1. Bản quyền âm nhạc là gì
Bản quyền (hay quyền tác giả) là một thuật ngữ pháp lý được sử dụng để mô tả quyền mà tác giả có đối với các tác phẩm văn học và nghệ thuật của họ.
Âm nhạc(bài hát) hay còn gọi là tác phẩm âm nhạc. Theo quy định tại Điều 10 Nghị định số 22/2018/NĐ-CP, tác phẩm âm nhạc được hiểu là tác phẩm được thể hiện dưới dạng nhạc nốt trong bản nhạc hoặc các ký tự âm nhạc khác hoặc được định hình trên bản ghi âm, ghi hình có hoặc không có lời, không phụ thuộc vào việc trình diễn hay không trình diễn.
Do đó, bản quyền âm nhạc hay còn gọi là bản quyền bài hát được hiểu là quyền của tác giả đối với tác phẩm được thể hiện dưới dạng nhạc nốt trong bản nhạc hoặc các ký tự âm nhạc khác hoặc được định hình trên bản ghi âm, ghi hình có hoặc không có lời, không phụ thuộc vào việc trình diễn hay không trình diễn kể từ thời điểm mà tác giả tạo ra tác phẩm.
Một bài hát khi được giới thiệu đến công chúng, thì bài hát đó là kết quả sáng tạo của Nhạc sỹ (người sáng tác tác phẩm âm nhạc), Người biểu diễn, trình bày tác phẩm (ca sĩ, nhạc công,…) và của Nhà sản xuất âm nhạc (ghi âm, ghi hình cuộc biểu diễn). Theo đó, pháp luật sở hữu trí tuệ Việt Nam, bảo hộ Quyền tác giả cho tổ chức, cá nhân sáng tạo ra hoặc sở hữu tác phẩm âm nhạc và Bảo hộ Quyền liên quan đến quyền tác giả cho tổ chức, cá nhân đối với cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình.
2. Vai trò của bản quyền bài hát
- Bảo vệ ý tưởng của người sáng tác
Vai trò lớn nhất của bản quyền bài hát đó là bảo vệ những ý tưởng, những chất xám mà người sáng tác bài hát dày công nghĩ ra. Đó là sức lao động của một con người, mang giá trị tinh thần nhất định. Vì thế, không thể để người khác tự ý sử dụng những thành quả lao động đó mà không tốn chút công sức nào. Khi có bản quyền bài hát, những hiện tượng trên mạng không thể lợi dụng điều đó để làm nổi bật bản thân hoặc có những hành vi thiếu tôn trọng tác giả khác.
- Tránh tác giả bị mạo danh
Người sáng tác có thể bị mạo danh để tạo nên những bản nhạc không phù hợp khác. Hoặc kẻ xấu có thể đánh cắp rồi giả danh nhạc sĩ để bán bài hát hoặc lừa đảo các ca sĩ khác. Khi có bản quyền bài hát thì bạn coi như có một tờ giấy chứng minh thân phận hoặc đích danh mình là người sáng tác trong bản quyền này, xác minh được việc bạn là nhạc sĩ sáng tác bài này.
- Tránh bài hát bị đạo nhạc
Thị trường âm nhạc hiện nay có phần hỗn loạn bởi nhiều phong cách âm nhạc giống nhau. Nhiều nhạc sĩ không chịu sáng tạo mà đi ăn cắp, đạo nhái theo giai điệu hoặc lời bài hát của người khác. Chính vì vậy, các tác giả luôn chuẩn bị bản quyền bài hát để sẵn sàng kiện nếu có người đạo nhạc của mình.
- Bảo vệ bài hát không bị biến chất
Ngoài ra, thị trường âm nhạc không chỉ bao gồm các bài hát chính thống mà còn nhạc chế, nhạc hài, nhạc biến tấu,… Vì vậy, nhạc sĩ cũng cần xem xét cho phép những ai có thể chế nhạc của mình sao cho hợp với thuần phong mỹ tục của Việt Nam. Còn nếu họ tự ý hoặc cố tình chế nhạc khi chưa được cho phép sẽ bị xử phạt theo quy định pháp luật.
3. Mua bản quyền bài hát ở đâu
Để mua bản quyền bài hát, bạn cần liên hệ trực tiếp với tác giả hoặc chủ sở hữu của bài hát. Đây là các chủ thể có quyền định đoạt, sử dụng đối với tác phẩm của họ. Tuy nhiên, để xin phép và trả tiền bản quyền tiêu tốn nhiều thời gian, công sức, chi phí. Khi mà các chủ sở hữu thường có tâm huyết lớn đối với tài sản tinh thần của họ.
Trong trường hợp tác phẩm âm nhạc có đồng chủ sở hữu thì việc chuyển nhượng phải có sự thỏa thuận của tất cả các đồng chủ sở hữu; trong trường hợp có đồng chủ sở hữu nhưng tác phẩm âm nhạc có các phần riêng biệt có thể tách ra sử dụng độc lập thì chủ sở hữu quyền tác giả có quyền chuyển nhượng quyền tác giả đối với phần riêng biệt của mình cho tổ chức, cá nhân khác.
Ngoài ra, trường hợp bạn có quan hệ với nhiều tác giả thì việc liên hệ rất dễ dàng. Hoặc các bên thấy được năng lực, hiệu quả hợp tác để cùng tìm kiếm lợi ích, tăng giá trị cho tác phẩm. Tuy nhiên trường hợp bạn không có mối quan hệ với các tác giả thì việc liên hệ mất khá nhiều thời gian.
Các tổ chức, cá nhân muốn sử dụng tác phẩm âm nhạc phải tiến hành xin phép và trả tiền bản quyền tác giả âm nhạc phải chủ động liên hệ trực tiếp làm việc với tác giả bài hát trong nhiều trường hợp sẽ gặp khó khăn. Để được thực hiện nhanh chóng, thuận tiên và chính xác thì các cá nhân, tổ chức có thể thông qua một đầu mối quản lý tập thể quyền.
Hiện nay, các tác giả bài hát có xu hướng ủy quyền cho các tổ chức thực hiện quản lý tập thể đối với các Quyền tác giả, VCD là một tổ chức như vậy, VCD đại diện cho họ làm việc với các tổ chức, cá nhân có nhu cầu sử dụng hoặc mua bản quyền bài hát. Vì vậy, bạn có thể liên hệ làm việc trực tiếp với VCD về vấn đề mua bản quyền bài hát nếu tác giả bài hát đã ủy quyền cho VCD.
