Trong bối cảnh các hoạt động sáng tạo ngày càng đa dạng, nhiều tác phẩm văn học, nghệ thuật, phần mềm máy tính hay các sản phẩm sáng tạo khác được hình thành từ rất sớm, thậm chí bởi những cá nhân chưa thành niên. Điều này đặt ra câu hỏi pháp lý quan trọng: người chưa đủ 18 tuổi có được quyền đăng ký bảo hộ quyền tác giả cho tác phẩm của mình hay không? Bài viết của VCD dưới đây sẽ giúp bạn.
1. Quyền tác giả là gì?
Tại khoản 2 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành quy định: Quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu.
Theo đó, quyền tác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm được sáng tạo và được thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký. Tuy nhiên, khi xảy ra tranh chấp tác giả hoặc chủ sở hữu rất khó trong việc chứng minh quyền sở hữu đối với tác phẩm, do đó, việc đăng ký bản quyền tác giả đối với tác phẩm do mình sáng tọa ra là cần thiết.
2. Người chưa đủ 18 tuổi có được đăng ký bản quyền tác giả không?
Căn cứ theo quy định của pháp luật Sở hữu trí tuệ để một tác phẩm được bảo hộ phái đáp ứng các điều kiện sau:
Điều kiện đối với tác phẩm:
- Tác phẩm phải có tính sáng tạo, phải được sáng tạo trực tiếp bởi tác giả không sao chép từ tác phẩm của người khác dưới bất kỳ hình thức nào.
- Tác phẩm phải được thể hiện dưới hình thức vật chất nhất định.
- Thuộc loại hình tác phẩm được bảo hộ theo Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành bao gồm: tác phẩm âm nhạc, chương trình máy tính, tác phẩm văn học,…
Điều kiện đối với tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả
- Tác giả là người trực tiếp sáng tạo và đồng thời là chủ sở hữu tác phẩm.
- Cá nhân hoặc tổ chức Việt Nam, hoặc nước ngoài, có tác phẩm công bố đồng thời tại Việt Nam trong 30 ngày kể từ ngày công bố lần đầu ở nước khác.
- Cá nhân hoặc tổ chức Việt Nam và nước ngoài có tác phẩm công bố lần đầu tại Việt Nam và chưa công bố ở bất kỳ quốc gia nào khác.
- Cá nhân hoặc tổ chức nước ngoài có tác phẩm được bảo hộ tại Việt Nam theo điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Quyền tác giả phát sinh ngay khi tác phẩm được định hình dưới dạng vật chất nhất định, không phụ thuộc vào thủ tục đăng ký. Việc công bố đồng thời trong 30 ngày cho phép tác phẩm phổ biến quốc tế nhưng vẫn được bảo hộ tại Việt Nam. Tác phẩm công bố lần đầu tại Việt Nam, dù của cá nhân hay tổ chức nước ngoài, cũng được bảo hộ nếu chưa xuất hiện ở quốc gia khác. Đối với tác phẩm của tác giả nước ngoài, bảo hộ được áp dụng khi phù hợp các điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia.
Như vậy, Pháp luật Việt Nam không đặt ra giới hạn độ tuổi đối với người sáng tạo tác phẩm. Theo Luật Sở hữu trí tuệ, quyền tác giả phát sinh ngay khi tác phẩm được định hình dưới dạng vật chất nhất định và việc đăng ký chỉ nhằm xác lập chứng cứ về quyền. Vì vậy, người chưa đủ 18 tuổi, nếu là tác giả hoặc chủ sở hữu hợp pháp của tác phẩm, hoàn toàn có thể đứng tên nộp hồ sơ đăng ký bảo hộ quyền tác giả, chỉ cần hồ sơ và thủ tục đáp ứng các quy định pháp luật (ví dụ: cung cấp thông tin cá nhân, mẫu tác phẩm, giấy tờ tùy thân).
3. Thủ tục đăng ký bản quyền tác giả
Theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ, tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả có thể là cá nhân, pháp nhân trong nước hoặc cá nhân, pháp nhân nước ngoài. Những chủ thể này đều có quyền nộp đơn đăng ký quyền tác giả cho tác phẩm của mình tại Cục Bản quyền tác giả.
Bước 1: Xác định loại hình tác phẩm
Xác định rõ loại hình tác phẩm cần đăng ký (văn học, nghệ thuật, âm nhạc, phần mềm máy tính…) để lựa chọn hình thức đăng ký phù hợp.
Bước 2: Chuẩn bị tài liệu và thông tin
Sau khi xác định loại hình, chủ sở hữu hoặc người được ủy quyền chuẩn bị đầy đủ tài liệu và thông tin cần thiết để lập hồ sơ đăng ký.
Bước 3: Soạn hồ sơ đăng ký
- Hồ sơ đăng ký quyền tác giả, quyền liên quan gồm:
- Tờ khai đăng ký quyền tác giả theo mẫu mới nhất.
- 02 bản sao tác phẩm hoặc 02 bản sao bản định hình đối với quyền liên quan.
- Giấy ủy quyền, nếu người nộp hồ sơ là người được ủy quyền.
- Tài liệu chứng minh quyền nộp đơn, nếu người nộp được chuyển giao hoặc thừa kế quyền.
- Văn bản đồng ý của các đồng tác giả, nếu tác phẩm có đồng tác giả.
- Văn bản đồng ý của các đồng chủ sở hữu, nếu quyền tác giả hoặc quyền liên quan thuộc sở hữu chung.
Lưu ý: Các tài liệu tại các mục 3, 4, 5 và 6 phải được lập bằng tiếng Việt; nếu bằng tiếng nước ngoài thì phải dịch ra tiếng Việt và có công chứng, chứng thực. Các bản sao gửi kèm hồ sơ phải được công chứng hoặc chứng thực hợp lệ.
Bước 4: Nộp hồ sơ
Tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả hoặc người được ủy quyền nộp hồ sơ online tại Cổng dịch vụ công Quốc gia và nộp trực tiếp tại:
Trụ sở Cục Bản quyền tác giả ở Hà Nội (khu vực miền Bắc).
Văn phòng đại diện Cục Bản quyền tại Đà Nẵng (miền Trung) hoặc TP. Hồ Chí Minh (miền Nam).
Bước 5: Theo dõi hồ sơ
Sau khi tiếp nhận, hồ sơ được chuyên viên thẩm định. Trường hợp cần thiết, cơ quan đăng ký sẽ yêu cầu người nộp bổ sung hoặc chỉnh sửa hồ sơ để đảm bảo hợp lệ.
Bước 6: Nhận Giấy chứng nhận
Khi hồ sơ đã được thẩm định và xác nhận đầy đủ, Cục Bản quyền tác giả cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả để ghi nhận quyền sở hữu của tác giả hoặc chủ sở hữu.
Trên đây là bài viết “Người chưa đủ 18 có đăng ký bảo hộ quyền tác giả được không ?” mà VCD gửi đến bạn. Chúng tôi hi vọng bài viết này có ích với các bạn.
Trân trọng,