Trong bối cảnh kinh tế tri thức ngày càng phát triển, việc phân biệt quyền tác giả và quyền liên quan đến quyền tác giả trở nên cần thiết. Mặc dù cả hai đều bảo vệ quyền lợi cho tác giả, người biểu diễn và nhà sản xuất,.. nhưng chúng lại có những đặc điểm riêng biệt. Sự hiểu biết về các khía cạnh khác nhau của hai loại quyền này sẽ giúp các chủ thể thực hiện quyền lợi của mình một cách hiệu quả hơn. Bài viết của VCD dưới đây sẽ giúp bạn.
1. Điểm giống nhau giữa quyền tác giả và quyền liên quan đến quyền tác giả.
- Phạm vi điều chỉnh: Cả hai đều thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Sở hữu trí tuệ 2005 và các văn bản pháp lý liên quan.
- Đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ: Cả quyền tác giả và quyền liên quan đều là đối tượng của quyền sở hữu trí tuệ.
- Quản lý: Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chịu trách nhiệm quản lý cả hai loại quyền này.
- Nhà nước công nhận và bảo hộ: Cả hai quyền đều được Nhà nước công nhận và bảo hộ theo quy định pháp luật.
- Hỗ trợ tài chính: Nhà nước có chính sách hỗ trợ tài chính cho việc tạo ra, nhận chuyển giao và khai thác quyền tác giả cũng như quyền liên quan nhằm phục vụ lợi ích công cộng.
- Biện pháp tự bảo vệ: Tổ chức và cá nhân có quyền áp dụng các biện pháp pháp lý để tự bảo vệ quyền lợi của mình trong cả hai lĩnh vực này.
2. Điểm khác nhau giữa quyền tác giả và quyền liên quan đến quyền tác giả
| Tiêu chí | Quyền tác giả | Quyền liên quan |
| Căn cứ phát sinh, xác lập quyền | Phát sinh khi tác phẩm được sáng tạo và thể hiện dưới hình thức vật chất nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký. (Căn cứ theo khoản 1 Điều 6 Luật sở hữu trí tuệ 2022) | Phát sinh khi cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hoá được định hình hoặc thực hiện mà không gây phương hại đến quyền tác giả. (Căn cứ theo khoản 2 Điều 6 Luật sở hữu trí tuệ 2022) |
| Đối tượng được bảo hộ | Các loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả, bao gồm: (1) Tác phẩm văn học, nghệ thuật và khoa học được bảo hộ bao gồm: – Tác phẩm văn học, khoa học, sách giáo khoa, giáo trình và tác phẩm khác được thể hiện dưới dạng chữ viết hoặc ký tự khác; – Bài giảng, bài phát biểu và bài nói khác; – Tác phẩm báo chí; – Tác phẩm âm nhạc; – Tác phẩm sân khấu; – Tác phẩm điện ảnh và tác phẩm được tạo ra theo phương pháp tương tự; – Tác phẩm mỹ thuật, mỹ thuật ứng dụng; – Tác phẩm nhiếp ảnh; – Tác phẩm kiến trúc; – Bản họa đồ, sơ đồ, bản đồ, bản vẽ liên quan đến địa hình, kiến trúc, công trình khoa học; – Tác phẩm văn học, nghệ thuật dân gian; – Chương trình máy tính, sưu tập dữ liệu. (2) Tác phẩm phái sinh chỉ được bảo hộ nếu không gây phương hại đến quyền tác giả đối với tác phẩm được dùng để làm tác phẩm phái sinh. . (Căn cứ theo Điều 14 Luật sở hữu trí tuệ 2022) | – Cuộc biểu diễn do công dân Việt Nam thực hiện tại Việt Nam hoặc nước ngoài; – Cuộc biểu diễn do người nước ngoài thực hiện tại Việt Nam; – Cuộc biểu diễn được định hình trên bản ghi âm, ghi hình được bảo hộ; – Cuộc biểu diễn chưa được định hình trên bản ghi âm, ghi hình mà đã phát sóng được bảo hộ; – Cuộc biểu diễn được bảo hộ theo điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên . – Bản ghi âm, ghi hình của nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình có quốc tịch Việt Nam; – Bản ghi âm, ghi hình của nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình được bảo hộ theo điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên. – Chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hóa của tổ chức phát sóng có quốc tịch Việt Nam; – Chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hóa của tổ chức phát sóng được bảo hộ theo điều ước quốc tế mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên. (Căn cứ theo Điều 17 Luật sở hữu trí tuệ 2022) |
| Chủ thể được bảo hộ | Tổ chức, cá nhân có tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả gồm người trực tiếp sáng tạo ra tác phẩm và chủ sở hữu quyền tác giả. (Căn cứ theo Điều 13 Luật sở hữu trí tuệ 2022) | Tổ chức, cá nhân được bảo hộ quyền liên quan, bao gồm: – Diễn viên, ca sĩ, nhạc công, vũ công và những người khác trình bày tác phẩm văn học, nghệ thuật; – Tổ chức, cá nhân là chủ sở hữu quyền liên quan. – Tổ chức, cá nhân định hình lần đầu âm thanh, hình ảnh của cuộc biểu diễn hoặc các âm thanh, hình ảnh khác. – Tổ chức khởi xướng và thực hiện việc phát sóng. (Căn cứ theo Điều 16 Luật sở hữu trí tuệ 2022) |
| Nội dung bảo hộ | Quyền nhân thân và quyền tài sản. | Chủ yếu là quyền tài sản, chỉ có người biểu diễn có quyền nhân thân. |
| Điều kiện bảo hộ | Có tính nguyên gốc; được định hình dưới một dạng vật chất nhất định; trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật, khoa học; không thuộc các đối tượng không thuộc quyền bảo hộ. | Có tính nguyên gốc, phải có dấu ấn sáng tạo của chủ thể liên quan và không gây phương hại đến quyền tác giả. |
| Thời hạn bảo hộ | Các quyền nhân thân: bảo hộ vô thời hạn trừ quyền công bố tác phẩm; -Các quyền tài sản: Có thời hạn bảo hộ như sau: -Tác phẩm điện ảnh, nhiếp ảnh, sân khấu, mỹ thuật ứng dụng, tác phẩm khuyết danh: Thời hạn bảo hộ là 75 năm, kể từ khi tác phẩm được công bố lần đầu tiên. -Tác phẩm còn lại: Có thời hạn bảo hộ là suốt cuộc đời tác giả và 50 năm tiếp theo năm tác giả chết; trong trường hợp tác phẩm có đồng tác giả thì thời hạn bảo hộ chấm dứt vào năm thứ năm mươi sau năm đồng tác giả cuối cùng chết. (Căn cứ theo Điều 27 Luật sở hữu trí tuệ 2022) | -Quyền của người biểu diễn: năm mươi năm tính từ năm tiếp theo năm cuộc biểu diễn được định hình . -Quyền của nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình: năm mươi năm tính từ năm tiếp theo năm công bố hoặc năm mươi năm kể từ năm tiếp theo năm bản ghi âm, ghi hình được định hình nếu bản ghi âm, ghi hình chưa được công bố. -Quyền của tổ chức phát sóng: năm mươi năm tính từ năm tiếp theo năm chương trình phát sóng được thực hiện. (Căn cứ theo Điều 27 Luật sở hữu trí tuệ 2022) |
Trên đây là bài viết “Phân biệt quyền tác giả và quyền liên quan đến quyền tác giả”mà VCD gửi đến bạn. Chúng tôi hi vọng bài viết này có ích với các bạn.
Trân trọng,
