Tác giả có thể ủy quyền cho người khác đăng ký bản quyền không?
Trong thực tế, không phải lúc nào tác giả cũng có thể trực tiếp nộp hồ sơ đăng ký bản quyền cho tác phẩm của mình. Vì lý do thời gian, địa lý hoặc để đảm bảo tính chính xác của hồ sơ, nhiều người lựa chọn ủy quyền cho tổ chức hoặc cá nhân khác thực hiện thủ tục thay. Tuy nhiên, không ít người vẫn băn khoăn liệu việc ủy quyền đăng ký bản quyền có được pháp luật cho phép hay không? Bài viết của VCD dưới đây sẽ giúp bạn.
1. Ủy quyền là gì? Thời hạn ủy quyền là bao lâu?
Ủy quyền là việc thỏa thuận của các bên theo đó bên được ủy quyền sẽ có nghĩa vụ thực hiện công việc nhân danh bên ủy quyền.
Ủy quyền là một trong hai hình thức đại diện theo quy định của pháp luật được ghi nhận tại Điều 135 Bộ luật Dân sự 2015. Theo đó, quyền đại diện được xác lập theo ủy quyền giữa người được đại diện và người đại diện (gọi là đại diện theo ủy quyền) hoặc theo quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, theo điều lệ của pháp nhân hoặc theo quy định của pháp luật (gọi chung là đại diện theo pháp luật).
Về thời hạn thì hiện nay, Bộ luật Dân sự 2015 không quy định cụ thể về giấy ủy quyền, mà quy định về ủy quyền thông qua hợp đồng.
Theo Điều 563 Bộ luật Dân sự 2015 quy định thời hạn ủy quyền do các bên thỏa thuận hoặc do pháp luật quy định; nếu không có thỏa thuận và pháp luật không có quy định thì hợp đồng ủy quyền có hiệu lực 01 năm, kể từ ngày xác lập việc ủy quyền.
Như vậy theo quy định trên thời hạn của hợp đồng ủy quyền được xác định trong ba trường hợp:
- Thời hạn ủy quyền do các bên thỏa thuận;
- Thời hạn ủy quyền do pháp luật quy định;
- Nếu không có thỏa thuận và pháp luật không có quy định thì hợp đồng ủy quyền có hiệu lực 01 năm, kể từ ngày xác lập việc ủy quyền.

2. Tác giả có thể ủy quyền cho người khác đăng ký bản quyền không?
Theo quy định tại khoản 1 Điều 50 Luật Sở hữu trí tuệ năm 2005 (được sửa đổi, bổ sung năm 2022), tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả có thể trực tiếp nộp hồ sơ đăng ký quyền tác giả hoặc ủy quyền cho tổ chức, cá nhân khác thực hiện việc nộp hồ sơ thay. Việc ủy quyền này được pháp luật cho phép nhằm tạo thuận lợi cho người nộp hồ sơ, đặc biệt trong trường hợp họ không thể trực tiếp thực hiện thủ tục tại cơ quan có thẩm quyền.
Căn cứ khoản 6 Điều 38 Nghị định 17/2023/NĐ-CP, văn bản ủy quyền phải được lập thành văn bản và bao gồm các nội dung cơ bản sau:
- Thông tin của bên ủy quyền và người được ủy quyền (họ tên, địa chỉ, liên hệ);
- Tên cụ thể của tác phẩm được ủy quyền đăng ký (ví dụ: tác phẩm âm nhạc, văn học, mỹ thuật, nhiếp ảnh…);
- Phạm vi ủy quyền, nêu rõ người được ủy quyền được phép thực hiện các công việc như nộp hồ sơ, ký tên, theo dõi hồ sơ, nhận Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả;
- Thời hạn ủy quyền;
- Trường hợp bên ủy quyền là cá nhân thì giấy ủy quyền cần có chứng thực chữ ký để đảm bảo tính pháp lý.
Theo quy định tại Điều 39 Nghị định 17/2023/NĐ-CP, hồ sơ đăng ký quyền tác giả, ngoài tờ khai đăng ký và bản sao tác phẩm, còn cần bổ sung văn bản ủy quyền trong trường hợp người nộp hồ sơ không phải là tác giả hoặc chủ sở hữu trực tiếp. Hồ sơ đăng ký quyền tác giả bao gồm:
- Tờ khai đăng ký quyền tác giả (theo mẫu do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành);
- Hai bản sao tác phẩm đăng ký (bản in hoặc bản giấy; trường hợp có bản điện tử thì nộp kèm theo file dữ liệu);
- Văn bản ủy quyền (nếu nộp hồ sơ thông qua người đại diện, và cần chứng thực chữ ký nếu bên ủy quyền là cá nhân);
- Tài liệu chứng minh quyền sở hữu đối với tác phẩm (chẳng hạn như căn cước công dân, giấy phép đăng ký kinh doanh, hợp đồng chuyển giao, văn bản thừa kế, hoặc quyết định giao nhiệm vụ sáng tạo…);
- Văn bản đồng ý của các đồng tác giả (trong trường hợp tác phẩm có từ hai tác giả trở lên);
- Văn bản đồng ý của các đồng chủ sở hữu (nếu tác phẩm có nhiều chủ sở hữu cùng đứng tên);
- Văn bản chấp thuận của người có hình ảnh nếu tác phẩm có sử dụng hình ảnh cá nhân;
- Tài liệu bằng tiếng nước ngoài (nếu có) phải được dịch sang tiếng Việt và chứng thực hợp lệ.
Trên thực tế, việc đăng ký bản quyền tác giả thường đòi hỏi sự am hiểu về quy định pháp luật và kinh nghiệm xử lý hồ sơ. Nhiều cá nhân gặp khó khăn khi xác định loại hình tác phẩm, chuẩn bị tài liệu chứng minh quyền sở hữu hoặc giải trình với cơ quan có thẩm quyền. Do đó, việc ủy quyền cho tổ chức hoặc cá nhân có chuyên môn thực hiện thủ tục đăng ký không chỉ giúp tiết kiệm thời gian và công sức, mà còn đảm bảo hồ sơ được lập đúng quy định và hạn chế rủi ro pháp lý.
Trên đây là bài viết “Tác giả có thể ủy quyền cho người khác đăng ký bản quyền không?” mà VCD gửi đến bạn. Chúng tôi hi vọng bài viết này có ích với các bạn.
Trân trọng,
Câu hỏi thường gặp
Trả lời: Trường hợp tác giả không thể trực tiếp đi nộp hồ sơ được thì tác giả có thể ủy quyền cho cá nhân hoặc tổ chức tư vấn, dịch vụ quyền tác giả, quyền liên quan đã được Cục bản quyền tác giả ghi nhận cho phép.
Theo quy định tại khoản 6 Điều 38 Nghị định 17/2023 quy định “Trường hợp bên ủy quyền là cá nhân thì văn bản ủy quyền phải được chứng thực theo quy định của pháp luật”, do đó, Cá nhân tác giả ủy quyền cho cá nhân khác hoặc tổ chức thì văn bản đó phải được chứng thực hoặc công chứng tại cơ quan có thẩm quyền