Ngày nay, việc làm video karaoke và chia sẻ trên các nền tảng mạng xã hội đã trở thành một trào lưu phổ biến. Mặc dù mang đến nhiều phút giây giải trí thú vị, nhưng bản quyền vẫn là vấn đề khiến nhiều người làm nội dung phải cân nhắc. Vậy, việc tạo video karaoke có thực sự vi phạm bản quyền hay không? Hãy cùng VCD tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
1. Video karaoke là gì?
Video karaoke là loại video kết hợp nhạc nền (thường là bản beat hoặc bản nhạc gốc đã loại bỏ giọng ca sĩ) với phần lời bài hát được hiển thị trực quan để người xem có thể hát theo. Nhiều người còn sáng tạo thêm hiệu ứng, hình ảnh minh họa hoặc video nền để tăng sức hấp dẫn.
Thông thường, một video karaoke bao gồm:
- Nhạc nền (beat/ instrumental): Phiên bản nhạc của bài hát đã loại bỏ giọng ca sĩ chính.
- Lời bài hát: Được đồng bộ với nhịp nhạc, thường được làm nổi bật để người hát dễ theo dõi.
- Hình ảnh hoặc video minh họa: Có thể là video nền, hình ảnh động, hoặc hiệu ứng đồ họa để làm video hấp dẫn hơn.
Tuy nhiên, dù chỉ là “làm lại” hoặc “cover” một ca khúc, video karaoke vẫn sử dụng trực tiếp tác phẩm âm nhạc của người khác – vốn được bảo vệ bởi luật bản quyền.
2. Tạo video karaoke có vi phạm bản quyền không?
Vi phạm bản quyền được hiểu là hành vi sử dụng tác phẩm của người khác đã được đăng ký bản quyền và đang được pháp luật bảo vệ theo quy định của Luật Sở hữu trí tuệ, nhưng lại được thực hiện một cách trái phép. Những hành vi này có thể bao gồm: Sao chép, nhân bản, phân phối, trình chiếu, hiển thị, phát sóng, cho thuê… hoặc thực hiện các công việc khác được bảo hộ theo luật mà không có sự đồng ý của chủ sở hữu bản quyền.
Chủ sở hữu bản quyền có thể là chính tác giả sáng tạo ra tác phẩm, hoặc là nhà sản xuất, đơn vị phát hành, tổ chức, doanh nghiệp được tác giả chuyển giao quyền sở hữu hoặc khai thác. Việc xâm phạm bản quyền không chỉ làm tổn hại đến quyền lợi vật chất của chủ sở hữu, mà còn ảnh hưởng đến danh dự, uy tín và quyền kiểm soát đối với tác phẩm.
Quyền tác giả đối với một tác phẩm âm nhạc bao gồm quyền sao chép, phân phối, trình diễn, truyền đạt và làm tác phẩm phái sinh…. Khi bạn tạo video karaoke mà chưa được sự đồng ý của tác giả hoặc chủ sở hữu bản quyền, hành vi này có thể bị xem là xâm phạm quyền tác giả.
Cụ thể, việc dùng beat gốc, lời bài hát, hoặc hòa âm phối khí của bài nhạc đã đăng ký bản quyền đều cần phải có giấy phép hoặc thỏa thuận sử dụng với chủ sở hữu. Nếu không, dù bạn chỉ chia sẻ “cho vui” hay “phi lợi nhuận”, video vẫn có thể bị gỡ bỏ, chặn hiển thị, hoặc khiếu nại bản quyền.
Tại Điều 28 Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam, có đến 16 hành vi được xem là xâm phạm quyền tác giả. Các tổ chức, cá nhân khi thực hiện một trong các hành vi trên thì tùy vào mức độ và tính chất của hành vi mà có thể bị xử lý dân sự, hành chính hoặc hình sự.
Ngoài ra, căn cứ theo khoản 4 điều 19 Luật Sở hữu trí tuệ thì chủ sở hữu có quyền bảo vệ đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra trong đó có quyền: “Bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm không cho người khác xuyên tạc; không cho người khác sửa đổi, cắt xén tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả.”
Như vậy, video karaoke chỉ hợp pháp khi có sự đồng ý hoặc giấy phép sử dụng từ người nắm giữ bản quyền tác phẩm âm nhạc. Việc tuân thủ các quy định trên không chỉ giúp tránh rắc rối pháp lý, mà còn thể hiện sự tôn trọng đối với công sức sáng tạo của tác giả, đồng thời giúp bạn xây dựng hình ảnh uy tín khi sản xuất và chia sẻ video karaoke trên các nền tảng mạng xã hội.
Nếu chưa có sự chấp thuận, tùy theo tính chất và mức độ vi phạm, người vi phạm bản quyền khi tạo video karaoke có thể bị:
- Xử phạt hành chính: từ 3 đến 5 triệu đồng (theo Nghị định 28/2017/NĐ-CP).
- Buộc gỡ bỏ video và cải chính công khai trên phương tiện thông tin đại chúng.
- Trong trường hợp nghiêm trọng, có thể bị khởi kiện dân sự hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây thiệt hại lớn cho chủ sở hữu bản quyền.
Để tránh rủi ro vi phạm bản quyền khi tạo video karaoke đăng lên các nền tảng mạng xã hội, bạn có thể:
- Xin phép hoặc ký hợp đồng bản quyền với tác giả, nhạc sĩ hoặc công ty phát hành trước khi sử dụng tác phẩm.
- Sử dụng beat miễn phí bản quyền hoặc các bản nhạc được cấp phép rõ ràng.
- Tự sáng tác bài hát và tạo video karaoke từ chính tác phẩm của mình, từ đó đảm bảo hoàn toàn về quyền sở hữu trí tuệ.
- Ghi rõ nguồn gốc, tên tác giả và mục đích phi thương mại khi chia sẻ công khai, nhằm tăng tính minh bạch và tôn trọng quyền tác giả.
Trên đây là bài viết “Tạo video karaoke có vi phạm bản quyền không?” do VCD tổng hợp và chia sẻ. Hy vọng nội dung này giúp bạn hiểu rõ hơn về quyền tác giả và cách sử dụng âm nhạc một cách hợp pháp.
Trân trọng,