Thủ tục bảo hộ bản quyền mẫu thiết kế

Trong bối cảnh cạnh tranh sáng tạo ngày càng khốc liệt, việc bảo vệ mẫu thiết kế trở thành ưu tiên hàng đầu của cả designer và doanh nghiệp. Vì vậy, nắm rõ thủ tục bảo hộ bản quyền mẫu thiết kế là cách tốt nhất để đảm bảo sản phẩm sáng tạo được pháp luật công nhận và bảo vệ toàn diện. Bài viết dưới đây VCD sẽ giúp bạn hiểu rõ hồ sơ cần chuẩn bị, quy trình thực hiện và các lưu ý quan trọng khi đăng ký bản quyền cho mẫu thiết kế.

Mẫu thiết kế nào được bảo hộ quyền tác giả?

Theo Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam, mẫu thiết kế được bảo hộ bản quyền khi đáp ứng: do chính tác giả sáng tạo, không sao chép từ tác phẩm khác, được thể hiện dưới dạng vật chất (file, bản in, mô tả…), có tính sáng tạo, tính thẩm mỹ.

Nhóm mẫu thiết kế thường được đăng ký bản quyền:

• Giao diện ứng dụng (UI)

• Mẫu bao bì sản phẩm

• Logo, biểu tượng

• Mẫu thiết kế thời trang

• Poster, banner, ấn phẩm quảng cáo

• Bộ nhận diện thương hiệu

• Hình minh họa, icon, pattern

• Thiết kế website

• Mẫu in trên áo, cốc, túi

Những mẫu thiết kế này đều có thể đăng ký dưới dạng tác phẩm mỹ thuật ứng dụng hoặc tác phẩm đồ họa.

Hồ sơ đăng ký bảo hộ bản quyền mẫu thiết kế gồm những gì?

Bạn cần chuẩn bị một bộ hồ sơ đầy đủ và chính xác để tránh việc bị yêu cầu bổ sung, kéo dài thời gian thẩm định. Dưới đây là danh sách các giấy tờ bạn cần chuẩn bị:

• Tờ khai đăng ký quyền tác giả theo mẫu của Cục Bản quyền tác giả, điền đầy đủ: thông tin tác giả, hông tin chủ sở hữu (nếu khác tác giả), loại hình tác phẩm đăng ký (tác phẩm mỹ thuật ứng dụng / thiết kế đồ họa), thời gian sáng tác, cam kết tác phẩm không sao chép của người khác.

• Mẫu thiết kế cần bảo hộ gồm 02 bản in màu (khổ A4), mô tả chi tiết từng phần trong thiết kế, file gốc (nếu có): AI, PSD, PNG, JPG, FIGMA…

• Giấy tờ của tác giả và chủ sở hữu: CCCD/hộ chiếu (bản scan hoặc bản sao), hợp đồng giao việc (nếu thuê designer), biên bản giao nhận hoặc thỏa thuận chuyển giao quyền.

• Giấy cam kết, cam kết tác phẩm do chính tác giả tạo ra và không trùng lặp.

• Giấy ủy quyền (nếu nộp qua đơn vị dịch vụ)

Quy trình đăng ký bản quyền mẫu thiết kế

Sau khi chuẩn bị đầy đủ hồ sơ và đảm bảo mẫu thiết kế đủ điều kiện được bảo hộ, bước tiếp theo bạn cần nắm rõ là quy trình đăng ký bản quyền.

Bước 1 – Nộp hồ sơ

Có 3 cách nộp hồ sơ đăng ký bản quyền mẫu thiết kế:

• Trực tiếp tại Cục Bản quyền tác giả

• Tại các văn phòng đại diện ở TP. HCM hoặc Đà Nẵng

• Nộp hồ sơ trực tuyến qua cổng dịch vụ công

Bước 2 – Thẩm định hồ sơ

Cục Bản quyền xem xét tính sáng tạo, tính hợp lệ của giấy tờ, mẫu thiết kế có khả năng bị trùng lặp hay không, kiểm tra có vi phạm bản quyền khác hay không.

Bước 3 – Cấp Giấy chứng nhận bản quyền

Nếu hồ sơ hợp lệ, bạn sẽ nhận giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả có hiệu lực suốt đời tác giả + 75 năm sau khi tác giả qua đời (hoặc 75 năm từ thời điểm tác phẩm công bố).

Lưu ý:

• Thời gian hoàn thành từ 7 – 15 ngày làm việc (Tùy mức độ phức tạp hoặc yêu cầu bổ sung).

• Mức phí phụ thuộc vào loại hình tác phẩm và số lượng mẫu thiết kế, thường dao động 400.000 – 1.500.000 đồng / bộ hồ sơ (phí nhà nước). Nếu qua đơn vị dịch vụ, chi phí từ 1.500.000 – 3.000.000 đồng, tùy yêu cầu.

Lưu ý quan trọng khi bảo hộ bản quyền mẫu thiết kế

Trước khi tiến hành đăng ký bản quyền cho mẫu thiết kế, doanh nghiệp và designer cần hiểu rằng không phải bất kỳ thiết kế nào cũng được pháp luật công nhận và bảo hộ. Việc chuẩn bị đúng – đủ hồ sơ, đồng thời tuân thủ các nguyên tắc về tính sáng tạo, quyền sở hữu và thời điểm nộp đơn sẽ quyết định khả năng được cấp văn bằng cũng như mức độ bảo vệ khi xảy ra tranh chấp. Sau đây là những lưu ý quan trọng bạn tuyệt đối không nên bỏ qua khi bảo hộ bản quyền mẫu thiết kế:

• Mẫu thiết kế phải có tính sáng tạo độc lập: Không sử dụng template có sẵn, mẫu tải trên internet, t hiết kế sửa từ tác phẩm khác Chỉ mẫu thiết kế nguyên bản mới được bảo hộ.

• Lưu giữ file gốc và lịch sử chỉnh sửa: Dễ chứng minh khi có tranh chấp như file AI, PSD, Figma, Sketch; Email gửi – nhận thiết kế; hợp đồng làm việc với khách hàng hoặc designer.

• Nếu thuê designer cần giấy chuyển giao quyền: Nhiều doanh nghiệp bị designer đòi quyền tác giả vì hợp đồng không ghi chuyển giao quyền, chỉ trả tiền thiết kế nhưng không mua quyền sở hữu Hợp đồng cần ghi rõ: Quyền tác giả thuộc về doanh nghiệp, designer chỉ có quyền nhân thân (ghi tên tác giả).

• Nộp càng sớm càng tốt: Bản quyền cấp cho người nộp trước, tránh trường hợp bị đối thủ đăng ký trước, tránh bị đạo nhái khi công bố sản phẩm

Trên đây là bài viết “Thủ tục bảo hộ bản quyền mẫu thiết kế” mà VCD chia sẻ. Hy vọng thông tin này giúp bạn chủ động hơn trong việc bảo vệ sản phẩm sáng tạo của mình trước nguy cơ sao chép, tranh chấp hoặc bị đối thủ đăng ký trước.

Trân trọng,

Câu hỏi thường gặp