Công nghệ số hóa đối với ngành công nghiệp âm nhạc đã tạo ra những thay đổi đáng kể mà sự tiến triển của công nghệ số hóa đã mang lại cho ngành công nghiệp âm nhạc. Từ sự xuất hiện của các nền tảng phát sóng trực tuyến đến quá trình sản xuất và tiêu thụ âm nhạc, công nghệ số hóa đã thay đổi cách thức mọi người tạo ra, chia sẻ và thưởng thức âm nhạc. Do đó việc ứng dụng công nghệ trong bảo vệ bản quyền âm nhạc là tất yếu. Bài viết của VCD dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn.
1. Vì sao phải ứng dụng công nghệ vào trong bảo vệ bản quyền âm nhạc
Từ lâu nạm xâm phạm bản quyền đã trở thành “vết thương” khó lành đối với đội ngũ nghệ sĩ, nhà sáng tác, nhà sản xuất âm nhạc,…. Sự thuận tiện trong môi trường số khiến các tác giả có thể đưa tác phẩm đến với công chúng nhanh chóng, rộng rãi hơn, tuy nhiên đó cugnx là không gian khiến nạn xâm phạm bản quyền ngsfy càng nhức nhối. Thực tế, việc ứng dụng công nghệ số để giải quyết xâm phạm bản quyền đã được đặt ra từ lâu nhưng để biến công nghệ thành chiếc chòa khóa cho sự minh bạch thì vẫn còn nhiều nút thắt.
Ứng dụng công nghệ trong bảo vệ bản quyền âm nhạc là việc sử dụng các giải pháp công nghệ tiên tiến để bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ đối với các tác phẩm âm nhạc. Các giải pháp này nhằm ngăn chặn việc sao chép, phân phối trái phép, đảm bảo quyền lợi của các nghệ sĩ và nhà sản xuất âm nhạc, và giúp quản lý, kiểm soát việc sử dụng các tác phẩm âm nhạc một cách hiệu quả.
Mục đích ứng dụng:
- Ngăn chặn vi phạm bản quyền: Trong kỷ nguyên số, việc sao chép và phân phối âm nhạc trái phép trở nên dẽ dàng hơn, các nền tảng chia sẻ tập tin, trang web phát trực tuyến trái phép ngày càng nhiều dẫn đến nhiều nghệ sĩ mất đi nguồn thu nhập quan trọng từ việc bán album và phát trực tuyến khi các tác phẩm của họ bị sao chép và phân phối trái phép.
- Đảm bảo công bằng và minh bạch: Hiện nay nhiều nghệ sĩ thường gặp khó khăn trong việc chứng minh quyền sở hữu đối với tác phẩm của họ khi xảy ra tranh chấp bản quyền đồng thời trong quá trình phân chia thù lao bản quyền họ cũng không nhận được đầy đủ do sự tiheesu minh bạch, Vì vậy áp dụng công nghệ sẽ đảm bảo các nghệ sĩ nhận được thù lao chính xác mỗi khi tác phẩm của họ được sử dụng.
- Tăng cường quản lý và kiểm soát: Các nhà sản xuất và nghệ sĩ cần công cụ để kiểm soát ai có thể sự dụng tác phẩm của họ và dưới những điều kiện nào bởi các vi phạm bản quyền thường khó phát hiện khi âm nhạc được chia sẻ trên nhiều các nền tảng khác nhau.
- Tăng cường trải nghiệm cho người dùng: Ngoài việc bảo vệ bản quyền cho nghệ sĩ việc áp dụng công nghệ còn giúp cho người dùng dễ dàng trong việc truy cập và tìm kiếm âm nhạc hợp pháp và chất lượng tránh được các rủi bảo mật cho người dùng khi họ sử dụng những trang web lậu.
Do đó, việc áp dụng công nghệ vào bảo vệ bản quyền âm nhạc là cần thiết để đối phó với những thách thức hiện đại và tận dụng các cơ hội mà công nghệ mang lại. Công nghệ không chỉ giúp ngăn chặn vi phạm bản quyền mà còn tạo ra một hệ thống minh bạch, công bằng và hiệu quả, đảm bảo quyền lợi của các nghệ sĩ và nhà sản xuất, và thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành công nghiệp âm nhạc.
2. Một số ứng dụng phổ biến hiện nay
Thực trạng xâm phạm bản quyền trong âm nhạc vẫn đang xảy ra một cách phổ biến hiện nay, do đó để đối phó với những hành vi xâm phạm này nhiều đơn vị tổ chức đã ứng dụng công nghệ số để theo dõi, khai thác, quản lý việc sử dụng các tác phẩm giải trí trên không gian mạng nhằm tối ưu hóa và đem lại hiệu quả quản lý quyền tác giả trên môi trường internet đồng thời tăng khả năng theo dõi và kiểm soát vi phạm bản quyền trực tuyến.
- Ứng dụng Blockchain
Blockchain được biết đến với khả năng đảm bảo tính minh bạch và an toàn thông qua các hệ thống ghi chép phân tán cụ thể hóa. Công nghệ này mở ra những cơ hội mới nhằm mục đích cải thiện cách thức quản lý bản quyền, phân phối, và thậm chí là cách thức tạo ra và chia sẻ giá trị trong thế giới âm nhạc. Blockchain – công nghệ đứng sau sự nổi tiếng của Bitcoin, đóng vai trò quan trọng trong việc quản lý, kiểm soát quyền sở hữu một cách chính xác mà còn đảm bảo sự phân chia lợi nhuận một cách công bằng và bền vững.
Ngoài ra Blockchain còn giúp các nghệ sĩ giảm bớt sự phụ thuộc vào các bên trung gian nhằm tối ưu hóa chi phí phân phối và tăng cường quyền lực quyền kiểm soát đối với tác phẩm. Nghệ sĩ có thể tận dụng các nền tảng âm nhạc dựa trên blockchain để phát hành tác phẩm của mình một cách trực tiếp đến người hâm mộ, không chỉ giảm chi phí mà còn tăng cường sự gắn kết và hợp tác với cộng đồng của mình. Người hâm mộ thông quan việc mua token hoặc tham gia vào các hệ thống hỗ trợ nghệ sĩ trở thành một phần không thể thiếu trong quá trình phân phối tạo ra mô hình kinh doanh mới, minh bạch và công bằng hơn.
Lợi ích khi sử dụng Blockchain:
- Không thể bị làm giả và phá hủy các chuỗi Blockchain: Chỉ bị phá hủy khi không còn internet.
- Bất biến: Nếu giao dịch hoặc dữ liệu đã được ghi bởi người nắm giữ private key (mã khóa bí mật – chỉ người khởi tạo Blockchain mới có) dữ liệu đó không thể sửa chữa.
- Bảo mật dữ liệu: Các thông tin, dữ liệu về các chuỗi blockchain được phân tán và an toàn tuyệt đối. Chỉ có người giữ private key mới có quyền truy xuất.
- Minh bạch: Ai cũng có thể theo dõi được đường đi của blockchain từ địa chỉ này tới địa chỉ khác và thống kê toàn bộ lịch sử trên địa chỉ đó.
- Hợp đồng thông minh: Hợp đồng thông minh (smart contracts) trên blockchain tự động thực hiện các giao dịch và thanh toán tiền bản quyền khi các điều kiện được xác định trước được đáp ứng. Hợp đồng thông minh đảm bảo rằng các nghệ sĩ nhận được thù lao một cách chính xác và minh bạch.
b. Ứng dụng Digital Rights Management (DRM)
DRM là công nghệ giúp quản lý các nội dung số, nhằm hạn chế vi phạm bản quyền dựa vào hình thức mã hóa. Hiểu đơn giản việc quản lý bản quyền nội dung số DRM ra đời với mục đích kiểm soát các hoạt động của người dùng trong quá truy cập và sử dụng mội dung nền tảng số.
Hiện nay rất nhiều người quan tâm nhiều đến bản quyền của những nội dung số mình truy cập. Họ chỉ cần có thể truy cập vào nội dung mình muốn còn việc nó có bản quyền hay không thường rất ít người chú ý. Nhưng khi DRM được ứng dụng ở các file nội dung số thì người tạo ra nội dung này có thể kiểm soát được quyền của người dùng. Khi đó người dùng sẽ biết họ có thể liên kết đến những gì trong nội dung số và những gì mình không thể truy cập.
Lợi ích khi sử dụng DRM:
- Bảo vệ quyền sở hữu nội dung số: Sử dụng hệ thống DRM giúp ngăn chặn việc quay màn hình video và phân phối trái phép nội dung số, bảo vệ bản quyền cho chủ sở hữu nội dung. Nhờ vậy, họ có thể kiểm soát việc sử dụng và khai thác nội dung của mình hiệu quả hơn. Công nghệ quản lý quyền kỹ thuật số này đảm bảo giá trị của nội dung được duy trì, xứng đáng với công sức sáng tạo của tác giả bỏ ra.
- Quản lý quyền truy cập: DRM giúp chủ sở hữu nội dung thiết lập các điều kiện cụ thể về cách thức và thời gian người dùng có thể truy cập và sử dụng nội dung đó. Công nghệ bảo mật này mang lại khả năng kiểm soát chặt chẽ đối với việc phân phối và sử dụng nội dung, từ đó ngăn ngừa việc sao chép trái phép hoặc lạm dụng “chất xám”.
- Bảo vệ nguồn thu nhập: Các doanh nghiệp hay các nhà sáng tạo nội dung luôn phải đối mặt với nguy cơ thất thoát doanh thu bởi các hành vi đánh cắp sản phẩm số, sau đó tung lên mạng hoặc đi rao bán với giá rẻ như cho. Việc áp dụng công nghệ quản lý kỹ thuật số DRM không chỉ đơn thuần bảo vệ nội dung, chất xám mà còn góp phần duy trì thu nhập của chủ sở hữu.
- Nâng cao trải nghiệm người dùng: Người dùng có thể truy cập nội dung file và các tài liệu bảo vệ bằng DRM mà không cần ứng dụng đặc biệt nào. DRM cho phép đọc qua ứng dụng bên thứ ba, giúp tiếp cận nội dung số dễ dàng mà không cần xác nhận phức tạp. Công nghệ này mã hóa tiêu chuẩn, cho phép truy cập an toàn và kiểm soát thông tin người dùng.
VCD thấy rằng việc ứng dụng công nghệ trong bảo vệ bản quyền âm nhạc là một bước tiến quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của các nghệ sĩ và nhà sản xuất âm nhạc. Các giải pháp công nghệ như blockchain, watermarking, DRM, AI, audio fingerprinting, và các hệ thống đám mây giúp ngăn chặn vi phạm đăng ký bản quyền, quản lý quyền sở hữu, và đảm bảo tính minh bạch trong việc sử dụng và phân phối âm nhạc.
