Âm nhạc không chỉ là nguồn giải trí đơn thuần mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc tạo ra trải nghiệm độc đáo và giao tiếp mạnh mẽ trong sự kiện. Nó không chỉ là những nốt nhạc hòa quyện, mà còn là phương tiện tinh tế để kích thích cảm xúc và tạo nên không khí đặc biệt. Do đó, âm nhạc được xem là một trong những yếu tố quan trọng nhất của một sự kiện, bởi đây là phương tiện giúp sự kiện truyền tải thông điệp đến người tham dự nâng cao cảm xúc và cải thiện trải nghiệm của người tham gia. Tuy nhiên, pháp luật quy định như thế nào về bản quyền âm nhạc trong tổ chức sự kiện?. Hãy theo dõi bài viết dưới đây của VCD.
1. Bản quyền âm nhạc trong tổ chức sự kiện là gì
Theo điểm d khoản 1 Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ thì tác phẩm âm nhạc là một trong những loại hình tác phẩm được bảo hộ quyền tác giả. Như vậy, bản quyền bài hát là quyền tác giả đối với tác phẩm âm nhạc.
Theo quy định tại Điều 10 Nghị định số 22/2018/NĐ-CP, tác phẩm âm nhạc được hiểu là tác phẩm được thể hiện dưới dạng nhạc nốt trong bản nhạc hoặc các ký tự âm nhạc khác hoặc được định hình trên bản ghi âm, ghi hình có hoặc không có lời, không phụ thuộc vào việc trình diễn hay không trình diễn.
Như vậy, bản quyền âm nhạc được hiểu là quyền của tác giả đối với tác phẩm được thể hiện dưới dạng nhạc nốt trong bản nhạc hoặc các ký tự âm nhạc khác hoặc được định hình trên bản ghi âm, ghi hình có hoặc không có lời, không phụ thuộc vào việc trình diễn hay không trình diễn kể từ thời điểm mà tác giả tạo ra tác phẩm.
Do đó, Bản quyền âm nhạc trong tổ chức sự kiện là việc sử dụng các tác phẩm âm nhạc trong các sự kiện công cộng hoặc thương mại, bao gồm các buổi biểu diễn trực tiếp, hội nghị, triển lãm, lễ hội, tiệc cưới, nhà hàng, quán bar, và các hoạt động tương tự. Điều này đòi hỏi tổ chức sự kiện phải xin phép sử dụng và trả tiền bản quyền cho các tác giả, nhạc sĩ, và nhà sản xuất âm nhạc thông qua các tổ chức quản lý quyền tác giả.
2. Quy định của pháp luật về bản quyền âm nhạc trong tổ chức sự kiện
Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi 2022 có quy định những trường hợp cho phép các sự kiện được sử dụng âm nhạc mà không cần xin phép người sở hữu.
Trường hợp sử dụng tác phẩm đã công bố không phải xin phép, không phải trả phí bản quyền, nhưng phải thông tin về tên tác giả và nguồn gốc, xuất xứ của tác phẩm:
- Biểu diễn tác phẩm sân khấu, âm nhạc, múa và các loại hình biểu diễn nghệ thuật khác trong các buổi sinh hoạt văn hóa, hoạt động tuyên truyền cổ động không nhằm mục đích thương mại;
- Ghi âm, ghi hình trực tiếp buổi biểu diễn nhằm mục đích đưa tin thời sự hoặc giảng dạy.
Trường hợp sử dụng tác phẩm đã công bố không phải xin phép nhưng phải trả phí bản quyền, thông tin về tên tác giả và nguồn gốc, xuất xứ của tác phẩm:
- Đối với các sự kiện, chương trình ghi hình, ghi âm có ca sĩ, nghệ sĩ biểu diễn:
Nếu ban tổ chức sử dụng phát sóng những tác phẩm âm nhạc đã được chủ sở hữu quyền tác giả công bố cho phép ghi hình nhằm mục đích thương mại thì không phải xin phép, nhưng phải trả phí tác quyền kể từ khi sử dụng.
Trong đó, nếu chương trình không có tài trợ, quảng cáo hoặc thu tiền dưới bất kỳ hình thức nào, mức phí bản quyền và phương thức thanh toán theo quy định của Chính phủ.
Nếu chương trình có tài trợ, quảng cáo hoặc thu tiền dưới bất kỳ hình thức nào, mức phí bản quyền và phương thức thanh toán do các bên thỏa thuận; trường hợp không đạt được thỏa thuận thì thực hiện theo quy định của Chính phủ.
- Đối với những sự kiện, chương trình sử dụng âm nhạc là các bản ghi âm, ghi hình (đám cưới, lễ khánh thành, hội nghị, hội thảo,…):
Theo Điều 33 của Luật Sở hữu trí tuệ sửa đổi năm 2022, các tổ chức hoặc cá nhân sử dụng các bản ghi âm, ghi hình đã được công bố nhằm mục đích thương mại trong các sự kiện như đám cưới, lễ khánh thành, hội nghị, hội thảo và các chương trình tương tự không cần xin phép, nhưng phải trả phí tác quyền cho tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, người biểu diễn, nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình, và tổ chức phát sóng từ khi sử dụng.
Tuy nhiên, mức phí tác quyền phụ thuộc vào các điều kiện cụ thể của chương trình. Nếu chương trình không có tài trợ, quảng cáo hoặc thu tiền dưới bất kỳ hình thức nào, thì các mức phí sẽ được quy định theo quy định của Chính phủ.
Trong trường hợp chương trình có tài trợ, quảng cáo hoặc thu tiền dưới bất kỳ hình thức nào, các mức phí sẽ được thỏa thuận giữa các bên liên quan. Nếu không có thỏa thuận được, thì áp dụng quy định của Chính phủ.
Đối với chương trình có sự tham gia biểu diễn của các nghệ sĩ như vũ công, vũ đoàn và các người biểu diễn khác, thù lao của họ sẽ phụ thuộc vào thoả thuận với nhà sản xuất bản ghi âm, ghi hình khi thực hiện chương trình.
Tỉ lệ phân chia phí tác quyền và quyền lợi vật chất khác do các chủ thể quyền sở hữu hoặc tổ chức đại diện tập thể quyền tác giả, quyền liên quan thỏa thuận. Các tổ chức đại diện tập thể quyền tác giả, quyền liên quan có thể được uỷ thác để thu và phân phối phí tác quyền và quyền lợi vật chất khác. Tổ chức đại diện tập thể quyền tác giả, quyền liên quan được uỷ thác sẽ nhận một khoản phí nhất định theo thoả thuận giữa các bên.
Tuy nhiên, khi sử dụng tác phẩm âm nhạc, VCD khuyên các tổ chức và cá nhân phải tuân thủ các quy định về việc khai thác bình thường của tác phẩm và không gây tổn hại đến quyền của tác giả và chủ sở hữu quyền tác giả. Điều này có nghĩa là việc sử dụng tác phẩm âm nhạc không được làm ảnh hưởng đến quyền khai thác thông thường của tác phẩm và không gây thiệt hại đến quyền của tác giả và chủ sở hữu quyền tác giả.
