Tác giả: Biên Tập Viên

Giải quyết tranh chấp phát sinh từ quyền tác giả có yếu tố nước ngoài ở Việt Nam là một vấn đề quan trọng trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ. Những tranh chấp này không chỉ thể hiện mối quan hệ giữa các tác giả, chủ sở hữu tác phẩm và người sử dụng, mà còn liên quan đến các quy định pháp lý phức tạp giữa các quốc gia. Việc giải quyết tranh chấp quyền tác giả có yếu tố nước ngoài tại Việt Nam không chỉ đảm bảo quyền lợi hợp pháp cho các bên liên quan mà còn góp phần xây dựng niềm tin trong môi trường sáng tạo. Vậy, giải quyết tranh chấp quyền tác giả có yếu tố nước ngoài là gì?. Hãy theo dõi bài viết của VCD dưới đây.

1. Giải quyết tranh chấp quyền tác giả có yếu tố nước ngoài là gỉ?

Quyền tác giả theo pháp luật về sở hữu trí tuệ Việt Nam là quyền của tổ chức hoặc cá nhân đối với các tác phẩm mà họ sáng tạo hoặc sở hữu. Quyền này phát sinh ngay khi tác phẩm được tạo ra và được thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định. Điều này không phụ thuộc vào nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ của tác phẩm, cũng như việc tác phẩm đã được công bố hay chưa, hoặc đã được đăng ký hay chưa.

Tranh chấp quyền tác giả là sự tranh chấp về quyền lợi giữa các chủ thể liên quan đến quyền tác giả. Cụ thể theo khoản 1 Mục I Phần A Thông tư liên tịch số 02/2008/TTLT-TANDTC-VKSNDTC-BVHTT&DL-BKH&CN-BTP bao gồm: Giữa cá nhân với cá nhân về quyền tác giả đối với tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học và tác phẩm phái sinh; giữa các đồng tác giả về quyền đồng tác giả, giữa cá nhân và tổ chức về quyền sở hữu tác phẩm, giữa chủ sở hữu quyền tác giả và tác giả về tiền nhuận bút, thù lao,…

Giải quyết tranh chấp về quyền tác giả có yếu tố nước ngoài được hiểu là việc tòa án giải quyết những tranh chấp về quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể liên quan đến quyền tác giả, trong đó có ít nhất một trong các bên đương sự là người nước ngoài, người Việt Nam định cư ở nước ngoài, cơ quan, tổ chức nước ngoài hoặc các quan hệ quyền tác giả phát sinh giữa các công dân, cơ quan, tổ chức Việt Nam nhưng căn cứ để xác lập, thay đổi, chấm dứt quan hệ đó theo pháp luật nước ngoài, phát sinh tại nước ngoài hoặc có liên quan đến quan hệ ở nước ngoài.

2. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp quyền tác giả có yếu tố nước ngoài

Tranh chấp phát sinh từ quyền tác giả có yếu tố nước ngoài với bản chất là tranh chấp dân sự có những đặc thù cơ bản là: tính phức tạp, tính đa quốc gia, tính bảo mật,… Pháp luật Việt Nam đã sớm xác định được vị trí, vai trò của tòa án nhân dân trong việc bảo vệ quyền tác giả, từ đó đặt ra nhiệm vụ xây dựng thủ tục tố tụng nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả.

Theo Bộ luật Tố tụng dân sự 2015, các tranh chấp dân sự liên quan đến sở hữu trí tuệ bao gồm tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ theo quy định tại Điều 26 và tranh chấp quyền sở hữu trí tuệ với mục đích lợi nhuận theo Điều 30. Những tranh chấp này đều thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án.

Cụ thể, các tranh chấp có yếu tố nước ngoài được quy định tại Điều 35 thuộc thẩm quyền của Tòa án nhân dân cấp tỉnh. Vì vậy, các tranh chấp quyền tác giả có yếu tố nước ngoài cũng sẽ được giải quyết bởi Tòa án nhân dân cấp tỉnh.

3. Xác định pháp luật áp dụng để giải quyết tranh chấp quyền tác giả có yếu tố nước ngoài.

Đầu tiên, nếu Việt Nam và quốc gia nơi diễn ra tranh chấp quyền tác giả đều là thành viên của một Điều ước quốc tế liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ, hoặc nếu một bên trong tranh chấp có quốc tịch của quốc gia đó, thì Điều ước quốc tế sẽ được áp dụng cho các tranh chấp quyền tác giả có yếu tố nước ngoài.

Trong trường hợp Điều ước quốc tế cho phép các bên lựa chọn pháp luật áp dụng, thì pháp luật sẽ được xác định dựa trên sự lựa chọn của các bên liên quan.

Nếu không có Điều ước quốc tế thì việc xác định pháp luật áp dụng đối với tranh chấp quyền tác giả có yếu tố nước ngoài căn cứ vào Điều 679 Bộ luật Dân sự 2015: “Quyền sở hữu trí tuệ được xác định theo pháp luật của nước nơi đối tượng quyền sở hữu trí tuệ được yêu cầu bảo hộ”. Điều này có nghĩa là pháp luật áp dụng cho tranh chấp sẽ là pháp luật của quốc gia nơi quyền tác giả bị xâm phạm, và chủ sở hữu phải yêu cầu bảo hộ tại quốc gia đó. Đặc biệt, quyền tác giả tại quốc gia này cần phải được đăng ký và cấp văn bằng bảo hộ để chủ sở hữu có thể yêu cầu bảo vệ quyền lợi của mình; tức là, chỉ khi có sự bảo hộ hợp pháp, pháp luật của quốc gia đó mới được áp dụng để giải quyết tranh chấp.

Trên đây là bài viết “Giải quyết tranh chấp phát sinh từ quyền tác giả có yếu tố nước ngoài ở Việt Nam”mà VCD gửi đến bạn. Chúng tôi hi vọng bài viết này có ích với các bạn.

Trân trọng,

Quyền tác giả đối với tác phẩm phái sinh là một khía cạnh thiết yếu trong luật sở hữu trí tuệ, phản ánh mối quan hệ giữa tác phẩm gốc và tác phẩm được phát triển từ nó. Việc bảo vệ quyền lợi của các tác giả không chỉ đảm bảo sự công bằng mà còn khuyến khích sáng tạo và đổi mới trong nghệ thuật. Vậy, quyền tác giả đối với tác phẩm phái sinh là gì? Hãy theo dõi bài viết của VCD dưới đây.

1. Khái niệm quyền tác giả đối với tác phẩm phái sinh

Tại khoản 2 Điều 14 Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành quy định: tác phẩm phái sinh chỉ được bảo hộ nếu không gây phương hại đến quyền tác giả đối với tác phẩm được dùng để làm tác phẩm phái sinh. Theo đó cũng như quyền tác giả đối với tác phẩm gốc. chủ sở hữu quyền tác giả đối với tác phẩm phái sinh cũng được hưởng quyền tài sản và quyền nhân than nhưng tùy thuộc vào mức độ và phạm vi. Tuy nhiên, quyền tác giả đối với tác phẩm phái sinh cũng có những đặc thù khi đặt trong mối quan hệ với tác phẩm gốc đó là quyền tác giả đối với tác phẩm phái sinh sẽ hoàn toàn độc lập với quyền tác giả đối với tác phẩm gốc ngay kể từ khi tác phẩm phái sinh được định hình dưới một dang vật chất nhât định. Tác phẩm phái sinh được bảo hộ quyền tác giả như một tác phẩm gốc nhưng không được gây phương hại đến quyền tác giả của tác phẩm gốc.

Giống như tác phẩm gốc, quyền tác giả của tác phẩm phái sinh là quyền tự động phái sinh ngay sau khi được tạo ra, được pháp luật bảo hộ mà không cần đăng ký.

2. Chủ thể quyền tác giả đối với tác phẩm phái snh

Theo Điều 4 của Luật sở hữu trí tuệ hiện hành thì quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu. Như vậy chủ thể quyền tác giả có thể là chính tác giả (đồng tác giả) hoặc chủ sở hữu quyền tác giả. Bên cạnh đó cũng có một số cá nhân được sở hữu tác phẩm không phải do họ sáng tạo mà do được chuyển giao hoặc được thừa kế của cá nhân khác để lại, chủ sở hữu quyền tác giả là tổ chức, cá nhân giao nhiệm vụ cho tác giả hoặc giao kết hợp đồng với tác giả, ngoài ra còn có chủ sở hữu quyền tác giả là Nhà nước đối với những tác phẩm thuộc về công chúng.

3. Xâm phạm quyền tác giả đối với tác phẩm phái sinh

Khi một tác phẩm phái sinh ra đời hợp pháp đáp ứng tất cả các điều kiện pháp luật quy định thì bản thân tác phẩm phái sinh đó sẽ được bảo hộ như một tác phẩm độc lập. Hành vi xâm phạm quyền tác giả nói chung bao gồm hành vi xâm phạm quyền tác giả đối với tác phẩm phái sinh nói riêng được liệt kê cụ thể tại điều 28 Luật sở hữu trí tuệ hiện hành.  Bao gồm bốn nhóm hành vi sau đây:

Nhóm hành vi xâm phạm quyền nhân thân của tác giả:

• Xâm phạm quyền đặt tên tác phẩm: thay đổi tên tác phẩm mà không được phép của tác giả, đồng tác giả trừ trường hợp tác phẩm dịch hoặc pháp luật khác có quy định. Khi làm tác phẩm phái sinh phải nêu tên tác phẩm gốc và không được tự ý đổi tên tác phẩm gốc.
• Xâm phạm quyền đứng tên, nêu tên tác phẩm phái sinh: mạo danh tác giả, giả mạo tên, chữ ký tác giả, không nêu hoặc cố ý nêu sai tên tác giả và nguồn gốc, xuất xứ tác phẩm khi khai thác, sử dụng.

• Xâm phạm quyền công bố của tác phẩm phái sinh: công bố mà không được sự đồng ý của chủ sở hữu quyền tác giả, đồng sở hữu quyền tác giả, chiếm đoạt quyền tác giả.

• Xâm phạm quyền bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả: xuyên tạc, sửa đổi, cắt xém tác phẩm.

Nhóm hành vi xâm phạm quyền tài sản của chủ sở hữu quyền tác giả:

• Xâm phạm quyền làm tác phẩm phái sinh: tác phẩm đã có được sử dụng làm tác phẩm phái sinh mà không được sự đồng ý của chủ sở hữu quyền tác giả, đồng chủ sở hữu quyền tác giả.

• Xâm phạm quyền biểu diễn tác phẩm trước công chúng: biểu diễn, đọc, trung bày, triễn lãm, trình chiếu, trình diễn tại nơi công cộng hoặc nơi bán vé, thu tiền vào của mà không được sự đồng ý của chủ sở hữu quyền tác giả.

• Xâm phạm quyền sao chép tác phẩm: nhân bản, tạo ra bản sao tác phẩm mà chưa xin phép.

• Phân phối, nhập khẩu để phân phối đến công chúng bản gốc, bản sao hữu hình tác phẩm mà chưa được sự đồng ý của chủ sở hữu quyền tác giả.

• Truyền đạt, phát song đến công chúng qua mạng viễn thông và mạng internet.

• Cho thuê bản gốc hoặc bản sao tác phẩm điện ảnh, chương trình máy tính.

Nhóm hành vi xâm phạm quyền tự bảo vệ của chủ thể quyền tác giả:

• Cố ý bỏ hoặc làm vô hiệu biện pháp công nghệ hữu hiệu.

• Sản xuất phân phối nhập khẩu, chào bán, quảng bá, quảng cáo tàng trữ nhàm mục đích thương mại.

• Cố ý xóa, gỡ bỏ hoặc thay đổi thông tin quản lý quyền mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả.

• Cố ý phân phối, nhập khẩu để phân phối, phát song, truyền đạt đến công chúng bản sao tác phẩm khi biết hoặc có cơ sở để biết thôg tin quản lý quyền đã bị xóa, gỡ bỏ, thay đổi mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả.

Nhóm hành vi xâm phạm quyền tác giả do không thực hiện nghĩa vụ được pháp luật quy định: để tạo ra một sản phẩm sáng tạo đòi hỏi tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả phải bỏ ra rất nhiều thời gian, công sức và tiền bạc vì vạy lẽ dĩ nhiên những người muốn sử dụng các sản phẩm đó phải trả cho họ một khoản tiền hợp lý nhất là trong trường hợp làm tác phẩm phái sinh.

 Trên đây là bài viết “Quyền tác giả đối với tác phẩm phái sinh”mà VCD gửi đến bạn. Chúng tôi hi vọng bài viết này có ích với các bạn.

Trân trọng,

Quyền tác giả là một trong những lĩnh vực pháp lý quan trọng trong việc bảo vệ quyền lợi của những người sáng tạo. Tuy nhiên, để cân bằng giữa lợi ích của tác giả và quyền lợi của xã hội, pháp luật đã có những quy định về giới hạn quyền tác giả. Vậy pháp luật quy định như thế nào? Hãy theo dõi bài viết của VCD dưới đây.

1. Khái niệm về giới hạn quyền tác giả

Mỗi tác phẩm ra đời, người tạo ra tác phẩm đó hay còn gọi là tác giả sẽ được pháp luật trao cho một số quyền hạn nhất định và đó sẽ là công cụ pháp lý để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho họ trước sự xâm phạm của các chủ thể khác trong xã hội.

Giới hạn quyền tác giả có thể hiểu dưới một số khía cạnh sau:

Thứ nhất, giới hạn về không gian: Quyền tác giả mang tính lãnh thổ có nghĩa là quyền tác giả phát sinh theo pháp luật của nước nào thì chỉ có hiệu lực trong phạm vi pãnh thổ của nước đó. Tác phẩm được bảo hộ ở quốc gia này không đồng nghĩa với việc mặc nhiên được bảo hộ ở quốc gia khác. Do đó, phạm vi bảo hộ tác phẩm sẽ được mở rộng đối với tất cả các quốc gia thanh viên khi họ tham gia điều ước quốc tế về sở hữu trí tuệ.

Thứ hai, giới hạn vê thời hạn bảo hộ: quyền tác giả chỉ có thời hạn nhất định chứ khôn phải có thời hạn vĩnh viễn, mỗi đối tượng sẽ cso những thời hạn bảo hộ khác nhau.

Thứ ba, giới hạn về đối tượng không được bảo hộ: không phải tất cả các đối tượng đều được bảo hộ theo quy định của pháp luật sở hữu trí tuệ. Các đối tượng không thuộc phạm vi bảo hộ quyền tác giả bao gồm: tin tức thời sự thuần túy đưa tin, văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hành chính, những đối tượng sở hữu trí tuệ có nội dung trái với đạo đức xã hội, trật tự công cộng, có hại cho quốc phòng an ninh,…

Thứ tư, giới hạn về nội dung bảo hộ: giới hạn quyền tác giả có thể bị hạn chế trong những trường hợp người khác có thể sử dụng tác phẩm mà không phải xin phép chủ sở hữu quyền tác giả, thâm chid không phải trả những lợi ích vật chất với những lý do chính đáng của ciệc sử dụng dựa trên các yếu tố như bản chất và mục đích sử dụng, phạm vi và ảnh hưởng của việc sử dụng,….

Như vậy, có thể hiểu giới hạn quyền tác giả là việc cho phép người khác khai thác, sử dụng tác phẩm mà không phải xin phép chủ sở hữu quyền tác giả, có thể không phải trả các lợi ích vật chất và việc khai thác sử dụng phải đảm bảo trong phạm vi nhất định với những lý do chính đán, những ddiefu kiện thỏa đáng mà không ảnh hưởng đến tác giả.

2. Nguyên tác giới hạn quyền tác giả

Nguyên tác khuyến khích sáng tạo: Theo Điều 40 Hiến pháp 2013 quy định “Mọi người có quyền nghiên cứu khoa học và cong nghệ, sáng tạo văn học, nghệ thuật và thụ hưởng lợi ích từ các hoạt động đó”. Do đó để phát huy khả năng của các nhà nghiên cứu, các nhà khoa học cũng như đảm bảo vai trò của khoa học công nghệ, văn học, nghệ thuật trên thực tế thì hệ thống pháp luật sở hữu trí tuệ Việt Nam khi xây dựng các quy định về giới hạn quyền cũng cần lưu ý và tuân thủ theo tinh thần và quy định của Hiến pháp sao cho đảm bảo quyền nghiên cứu, sáng tạo của tác giả.

Nguyên tắc bảo đảm quyền bình đẳng: Điều 16 Hiến pháp 2013 quy định: Mọi người đều bình đẳng trước pháp luật. Pháp luật sở hữu trí tuệ cũng căn cứ theo nguyên tắc này. Tuy nhiên, nguyên tắc này không được áp dungjtrong mọi trường hợp, quyền sở hữu trí tuệ của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả sẽ bị giới hạn trong một số trường hợp liên quan đến lợi ích của nhà nước, lợi ích công cộng hay quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân tổ chức khác.

Nguyên tắc tự định đoạt: Quyền sở hữu trí tuệ là một loại quyền dân sự đặc biệt. Trong pháp luật sở hữu trí tuệ thì nguyên tắc tự định đoạt đucợ thể hiện thông qua việc mỗi cá nhân đều có quyền tự do sáng tạo và tự do thực hiện các giao dịch liên quan tới tài sản trí tuệ thuộc sở hữu của mình.

Nguyên tắc cân bằng lợi ích: đảm bảo sự bình đẳng của các chủ thể trong phân chia các lợi ích thu được từ đối tượng sở hữu trí tuệ. Sự cân bằng lợi ích trong các mối quan hệ pháp luật thể hiện tập trung thông qua sự cân bằng lợi ích giữa chủ hữu đối tượng sở hữu trí tuệ với cộng đồng.

3. Cơ sở giới hạn quyền tác giả

Theo khoản 2 Điều 4 Hiếp pháp Việt Nam 2013 quy định: Quyền con người, quyền công dân chỉ có thể bị hạn chế theo quy định của luật trong trường hợp cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng.

Luật sở hữu trí tuệ tại khoản 3 Điểu 7 cũng khẳng định nguyên tắc giới hạn quyền như sau: Trong trường hợp nhằm bảo đảm mục tiêu quốc phòng, an ninh, dân sinh và các lợi ích khác của Nhà nước, xã hội quy định tại Luật này, Nhà nước có quyền cấm hoặc hạn chế chủ thể quyền sở hữu trí tuệ thực hiện quyền của mình hoặc buộc chủ thể quyền sở hữu trí tuệ phải cho phép tổ chức, cá nhân khác sử dụng một hoặc một số quyền của mình với những điều kiện phù hợp; việc giới hạn quyền đối với sáng chế thuộc bí mật nhà nước được thực hiện theo quy định của Chính phủ.

Như vậy, hạn chế quyền là việc cần thiết của nhà nước bảo đảm quyền của chủ thể này không xâm phạm tới quyền của chủ thể khác, hay có thể hiểu bảo vệ phạm vi tự do chính đáng của người này cũng chính là hạn chế tự do của người khác, điều này hướng tới việc bảo đảm cho mỗi cá nhân có thể tự do thực hiện quyền của mình nhưng miễn là không thuộc nhữn phần bị “hạn chế”. Các quyền tự do ở đây là “tự do trong khuôn khổ” chứ không phải là “tự do tuyệt đối”.

Trong pháp luật sở hữu trí tuệ, các quy định về giới hạn quyền ra đời nhằm bảo đảm cho chủ thể quyền tác giả và xã hội đều được hưởng những lợi ích một cách xứng đáng, hài hòa, hợp lý nhất, đảm bảo không bên nào được hưởng lợi ích quá mức, xâm phạm đến lợi ích chính đáng của bên kia.

Trên đây là bài viết “Quy định của pháp luật về giới hạn quyền tác giả ”mà VCD gửi đếbạn. Chúng tôi hi vọng bài viết này có ích với các bạn.

Trân trọng,

Trong bối cảnh nội dung số ngày càng trở nên phong phú và đa dạng, sự xuất hiện của các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian đã tạo ra những cơ hội và thách thức mới cho hệ sinh thái sáng tạo. Những doanh nghiệp này không chỉ đóng vai trò là nền tảng phân phối mà còn nắm giữ trách nhiệm lớn lao trong việc bảo vệ quyền tác giả và quyền liên quan. Vậy, trách nhiệm của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian trong việc bảo vệ quyền tác giả, quyền liên quan như thế nào? Hãy theo dõi bài viết của VCD dưới đây.

1. Khái quát về doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian

Tại khoản 1 Điều 198b Luật sở hữu trí tuệ hiện hành quy định: Doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian là doanh nghiệp cung cấp phương tiện kỹ thuật để tổ chức, cá nhân sử dụng dịch vụ đưa nội dung thông tin số lên môi trường mạng viễn thông và mạng Internet; cung cấp kết nối trực tuyến cho công chúng tiếp cận, sử dụng nội dung thông tin số trên môi trường mạng viễn thông và mạng Internet.

Bên cạnh đó Nghị định số 17/2023/NĐ-CP cũng đã có định nghĩa về doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian tại khoản 1 Điều 110 với sự liệt kê đầy đủ các dịch vụ của các loại hình doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian. Có thể thấy điểm chung của các dịch vụ được đề cập tại khoản 1 Điều 110 nghị định này chỉ được phép truyền đạt những nội dung nguyên bản giữa những cá nhân, tổ chức trên nền tảng mà họ cung cấp dịch vụ hay đơn giản hơn là họ cung cấp một không gian nền tảng trực tuyến cho những cá nhân, tổ chức nhằm mục đích thực hiện một số chức năng nhất định được quy định tại từng quốc gia.

Như vậy, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian có thể hiểu là một pháp nhân cung cấp một hay nhiều dịch vụ nhằm tạo ra sự kết nối giữa người dùng trong việc trao đổi thông tin trên các nền tảng trực tuyến thông qua hệ thống các phương tiện kỹ thuật. Bên cạnh đó họ không được can thiệp vào việc chỉnh sửa nội dung thông tin được truyền tải trên không gian mạng.

2. Trách nhiệm của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian trong việc bảo vệ quyền tác giả, quyền liên quan

Tại khoản 2 và 3 Điều 4 Luật sở hữu trí tuệ hiện hành quy định về thuật ngữ quyền tác giả và quyền liên quan đến quyền tác giả như sau:

2. Quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu.

3. Quyền liên quan đến quyền tác giả (sau đây gọi là quyền liên quan) là quyền của tổ chức, cá nhân đối với cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hóa.

Bảo vệ quyền tác giả, quyền liên quan không chỉ là vấn đề công bằng và công lý mà còn là vấn đề kinh tế. Trong thời đại số hóa hiện nay việc bảo vệ quyền tác giả, quyền liên quan trở nên phức tạp hơn do sự phát triển của công nghệ thông tin.

Dịch vụ trung gian được coi là cầu nối liên kết đưa thông tin và các tác phẩm văn học, tác phẩm biểu diễn, các bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng tới công chúng thông qua các công nghệ như dịch vụ viễn thông, internet, mạng xã hội,…. Qua đó các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian này luôn cần phát triển để đáp ứng nhu cầu của người dùng.

Một trong những đặc điểm nổi bật của không gian mạng đồng thời là một trong những yếu tố hấp dẫn của nó là sự ẩn danh của những người tương tác trên môi trường đó. Trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ nói chung và bản quyền nói riêng sự ẩn danh này gây khó khăn cho các chủ sở hữu quyền khi họ muốn bảo vệ quyền của mình, chủ thể hiện hữu rõ ràng nhất trên môi trường số có thể can thiệp chỉ là các daonh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian. Trong trường hợp xảy ra hành vi vi phạm quyền tác giả, quyền liên quan thì các doanh nghiệp này là những bên đầu tiên có khả năng ngăn chặn hoặc tạo điều kiện cho hành vi vi phạm xảy ra với bản chất là bên góp phần tạo ra môi trường số.

Tuy nhiên hiện nay chưa có một định nghĩa chung nào về trách nhiệm pháp lý của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian này trong việc bảo vệ quyền tác giả, quyền liên quan mà trách nhiệm này chủ yếu được xác định bởi các quy định pháp luật do chính phủ ở các quốc gia khác nhau thiết lập. Bản chất và mức độ trách nhiệm pháp lý của nó có thể khác nhau đáng kể giữa các quốc gia nhưng nhìn chung trách nhiệm pháp lý của nó trong việc bảo vệ quyền tác giả, quyền liên quan là sự chịu trách nhiệm và tuân thủ các quy định pháp luật liên quan đến quản lý, giám sát và xử lý các hành vi xâm phạm nhằm bảo vệ quyền tác giả, quyền liên quan của người dùng trên nền tảng của họ.

Hiện nay có ba truy trình phổ biến mà các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian thường áp dụng để giải quyết các hành vi xâm phạm quyền tác giả, quyền liên quan: “thông báo – gỡ bỏ”, “thông báo – thông báo”, “thông báo – ngăn chặn”. Những quy trình này đều đem lại hiệu quả thực thi và bảo vệ quyền tác giả, quyền liên quan cũng như cho phép họ duy trì một môi trường trực tuyến an toàn và công bằng giữa người dùng với người dùng và người dùng với các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian.

Trên đây là bài viết “Trách nhiệm của doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian trong việc bảo vệ quyền tác giả, quyền liên quan”mà VCD gửi đến bạn. Chúng tôi hi vọng bài viết này có ích với các bạn.

Trân trọng,

Trong bối cảnh nền kinh tế tri thức ngày càng phát triển, quyền tác giả trở thành một trong những vấn đề quan trọng trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ. Hành vi xâm phạm quyền tác giả không chỉ ảnh hưởng đến lợi ích của tác giả và các tổ chức sáng tạo, mà còn gây ra những hệ lụy tiêu cực cho toàn xã hội. Để bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các tác giả, việc xác định rõ ràng các căn cứ và tiêu chí để nhận diện hành vi xâm phạm là vô cùng cần thiết. Bài viết của VCD dưới đây sẽ giúp bạn.

1. Hành vi xâm phạm quyền tác giả là gì

Quyền tác giả bao gồm quyền nhân than và quyền tài sản của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả theo quy định tại Điều 19 và Điều 20 của Luật sở hữu trí tuệ hiện hành.

Hành vi xâm phạm quyền tác giả thông thường là những hành vi dưới dạng hành động, làm ảnh hưởng đến sự toàn vẹn tác phẩm, xâm phạm những giá trị nhân thân, uy tín, danh tiếng của tác giả hoặc khai thác, sử dụng tác phẩm bát hợp pháp.

Bản chất của hành vi xâm phạm quyền tác giả là sự khai thác bất hợp pháp tức là sử dụng những quyền thuộc độc quyền của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả mà không có sự cho phép, không tôn trọng quyền của chủ sở hữu đó. Các hành vi xâm phạm quyền tác giả này trên thực tế rất đa dạng và chủ thể xâm phạm cũng khác nhau.

2. Căn cứ xác định hành vi xâm phạm quyền tác giả

Theo Điều 64 Nghị định 17/2023/ND-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật sở hữu trí tuệ về quyền tác giả quyền liên quan, căn cứ xác định hành vi xâm phạm quyền tác giả dựa trên các căn cứ sau:

Thứ nhất, đối tượng bị xem xét thuộc phạm vi các đối tượng đang được bảo hộ quyền tác giả được quy định tại Điều 14 Luật sở hữu trí tuệ hiện hành. Các đối tượng này phải đáp ứng các điều kiện về căn cứ xác lập quyền theo quy định cụ thể tại khoản 1 Điều 6 Luật sở hữu trí tuệ.

Thứ hai, có yếu tố xâm phạm trong đối tượng bị xem xét. Những yếu tố xâm phạm phổ biến trong hành vi xâm phạm quyền tác giả là việc sửa chữa, cắt xén tác phẩm làm ảnh hưởng đến tính nguyên gốc, sao chép tác phẩm một cách bất hợp pháp hay sử dụng tác phẩm mà không xin phép cũng như không trả tiền cho tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả.

Thứ ba, người thực hiện hành vi bị xem xét không phải là chủ thể quyền tác giả, quyền liên quan. Trường hợp có nhiều đồng tác giả hoặc đồng chủ sở hữu quyền tác giả, hành vi xâm phạm có thể diễn ra giữa các đồng tác giả hoặc đồng chủ sở hữu khi một trong số họ thực hiện hành vi mà không có sự đồng ý từ các bên còn lại. Các hành vi xâm phạm sẽ bị coi là vi phạm nếu người thực hiện không được pháp luật hoặc cơ quan có thẩm quyền cho phép, theo các quy định tại khoản 3 Điều 20, khoản 5 Điều 29, khoản 3 Điều 30, khoản 3 Điều 31 và các điều 25, 25a, 26, 32 và 33 của Luật Sở hữu trí tuệ.

Thứ tư, hành vi bị xem xét xảy ra tại Việt Nam. Các hành vi vi phạm diễn ra trong phạm vi lãnh thổ Việt Nam sẽ bị áp dụng theo quy định của pháp luật Việt Nam. Nếu hành vi xâm phạm diễn ra qua mạng viễn thông hoặc mạng Internet, nó cũng được coi là xảy ra tại Việt Nam khi: người tiêu dùng hoặc người sử dụng nội dung thông tin số là người ở Việt Nam và nội dung vi phạm được truy cập hoặc khai thác từ Việt Nam.

3. Một số biện pháp khắc phục tình trạng xâm phạm quyền tác giả

Đăng ký quyền tác giả cho tác phẩm: là một bước quan trọng, giúp tác giả có được bằng chứng pháp lý về quyền sở hữu. Việc này không chỉ bảo vệ quyền lợi của tác giả mà còn tạo điều kiện thuận lợi hơn trong việc giải quyết tranh chấp nếu có xảy ra. Nhờ đó, tác giả có thể ngăn chặn hiệu quả các hành vi xâm phạm quyền lợi của mình.

Nâng cao ý thức tôn trọng quyền tác giả của người dân và ý thức tự bảo vệ của chủ thể quyền: ý thức tôn trọng quyền tác giả là một trong những điều kiện quan trọng nhất ảnh hưởng đến việc thực thi, bảo vệ quyền tác giả tại một quốc gia. Nếu người dân có ý thức tốt trong việc bảo vệ quyền tác giả thì hành vi xâm phạm có thể được ngăn ngừa và ngăn chặn. Ngoài ra nhà nước cần tăng cường giáo dục kiến thức về quyền tác giả, quyền liên quan trong nhà trường và các cơ sở giáo dục khác.

Nâng cao vai trò của các tổ chức đại diện tập thể quyền tác giả: Các tổ chức đại diện tập thể quyền giữ nhiệm vụ trung gian giữa tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả với tổ chức cá nhân có nhu cầu khai thác, sử dụng tác phẩm đặc biệt là trong vấn đề thu phí tác quyền. Do đó việc phát huy tốt vai trò của tổ chức đại diện tập thể ngoài việc giúp ích cho tác giả còn góp phần làm ổn định và hạn chế hành vi xâm phạm quyền hiện nay, hỗ trợ cho hoạt động quản lý của nhà nước.

Áp dụng một số biện pháp công nghệ: có thể áp dụng các biện pháp công nghệ như sử dụng phần mềm bảo vệ bản quyền (DRM, watermarking), ứng dụng blockchain để xác thực quyền sở hữu, triển khai hệ thống giám sát trực tuyến và áp dụng trí tuệ nhân tạo để phát hiện vi phạm. Ngoài ra, phát triển nền tảng chia sẻ nội dung hợp pháp, xây dựng hệ thống báo cáo vi phạm và tổ chức các khóa học trực tuyến về quyền tác giả cũng là những giải pháp hiệu quả.

Trên đây là bài viết “Căn cứ xác định hành vi xâm phạm quyền tác giả”mà VCD gửi đến bạn.

Chúng tôi hi vọng bài viết này có ích với các bạn.

Trân trọng,