Trong thời đại số hóa hiện nay, sách không chỉ đơn thuần là tài sản trí tuệ mà còn là một công cụ quan trọng để khẳng định giá trị cá nhân và thương hiệu của tác giả. Đối với tác giả, mỗi cuốn sách hay ấn phẩm đều là một đứa con tinh thần, và chăm chút bằng tất cả tâm huyết. Do đó, pháp luật đã thiết lập các quy định bảo hộ quyền tác giả, nhằm đảm bảo quyền lợi cho những người sáng tạo và thúc đẩy hoạt động sáng tạo trong xã hội. Vậy khi đăng ký bản quyền cho tác phẩm sách cần lưu ý những gì? Bài viết của VCD dưới đây sẽ giúp bạn.
1. Đăng ký bản quyền sách là gì?
Sách là một trong những đối tượng được bảo vệ bởi quyền tác giả. Để tạo ra một cuốn sách, tác giả đã đầu tư nhiều công sức, trí tuệ và sự sáng tạo, mang lại kiến thức và thông tin quý giá. Do đó, pháp luật của nhiều quốc gia đã ban hành các quy định bảo vệ bản quyền (hay quyền tác giả) nhằm tôn vinh và bảo vệ thành quả sáng tạo, từ đó thúc đẩy hoạt động sáng tạo, đặc biệt trong lĩnh vực xuất bản.
Pháp luật hiện hành không có quy định giải thích cụ thể về “Bản quyền là gì?”, tuy nhiên, có thể hiểu bản quyền là quyền pháp lý của tác giả hoặc chủ sở hữu đối với tác phẩm của mình, bao gồm quyền sử dụng, sao chép, phân phối và trình bày tác phẩm. Bản quyền bảo vệ các tác phẩm như sách, âm nhạc, phim ảnh, phần mềm và nghệ thuật. Nó ngăn cấm người khác sử dụng tác phẩm mà không có sự cho phép của chủ sở hữu. Bản quyền thường có thời hạn nhất định, sau đó tác phẩm sẽ trở thành tài sản công cộng.
Do đó, đăng ký bản quyền sách là việc chủ sở hữu hay tác giả của sách trực tiếp hoặc ủy quyền cho tổ chức đại diện tiến hành nộp đơn đăng ký sách tại Cục bản quyền tác giả để ghi nhận quyền sở hữu sách tại Việt Nam. Khi có bất kỳ một hành vi xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đối với sách như mạo danh, sao chép, sử dụng trái phép…, chủ sở hữu sẽ có quyền yêu cầu cơ quan pháp luật tiến hành các biện pháp hành chính, dân sự, hình sự để tiến hành xử lý hành vi xâm phạm quyền tác giả đối với tác phẩm sách.
2, Đăng ký bản quyền sách có phải thủ tục bắt buộc không?
Theo quy định của Luật sở hữu trí tuệ, quyền tác giả sẽ phát sinh ngay khi tác phẩm được sáng tạo và thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định. Điều này không phụ thuộc vào nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, hay việc tác phẩm đã được công bố hoặc đăng ký hay chưa.
Do đó, ngay sau khi hoàn thành tác phẩm, quyền tác giả sẽ tự động phát sinh, ngay cả khi chưa đăng ký bản quyền. Tuy nhiên, việc đăng ký có vai trò quan trọng trong việc xác định quyền sở hữu khi có tranh chấp.
Vì vậy, việc đăng ký bản quyền sách không phải là thủ tục bắt buộc nhưng là một thủ tục cần thiết mà còn là cách để người sáng tạo bảo vệ tác phẩm của mình khỏi các hành vi sử dụng trái phép. Đăng ký bản quyền thể hiện quyền sở hữu hợp pháp đối với tác phẩm, vì việc tạo ra một tác phẩm viết đòi hỏi sự đầu tư về trí tuệ, thời gian và tài chính.
Để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của cả tác giả và chủ sở hữu tác phẩm, đặc biệt trong trường hợp xảy ra tranh chấp, tổ chức và cá nhân nên thực hiện thủ tục đăng ký quyền tác giả và quyền liên quan. Việc này không chỉ giúp xác lập quyền sở hữu mà còn tạo cơ sở pháp lý vững chắc khi cần giải quyết các mâu thuẫn.
3. Những lưu ý khi đăng ký bản quyền tác phẩm sách
Cần lưu ý một số vấn đề để có thể tiết kiệm được thời gian đăng ký cũng như việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả trở nên dễ dàng hơn:
- Trước khi tiến hành đăng ký quyền tác giả, hãy chuẩn bị đầy đủ thông tin và tài liệu cần thiết để đăng ký.
- Kiểm tra kỹ càng xem tác phẩm mà mình muốn đăng ký có phải là đối tượng được bảo hộ quyền tác giả hay không.
- Tham khảo các quy định liên quan đến bản quyền trong Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam để đảm bảo quá trình đăng ký được thực hiện đúng quy định và bảo vệ quyền lợi của tác giả cũng như chủ sở hữu.
- Luôn cập nhật và theo dõi thông tin về hồ sơ đăng ký bản quyền sách để kịp thời bổ sung và khắc phục.
- Đặc biệt, nếu tác phẩm sách của là tác phẩm có nội dung liên quan tới y khoa, giáo dục và các lĩnh vực chuyên ngành, đặc thù khác thì cần có văn bản, giấy tờ xác nhận, thẩm định, phê duyệt của cơ quan chức năng có thẩm quyền.
Trong thời hạn 15 ngày làm việc, kể từ ngày nhận hồ sơ hợp lệ, Cục Bản quyền tác giả có trách nhiệm cấp Giấy chứng nhận đăng ký quyền tác giả cho người nộp hồ sơ. Nếu Cục từ chối cấp Giấy chứng nhận, họ phải thông báo bằng văn bản và nêu rõ lý do cho người nộp hồ sơ. Lưu ý rằng thời gian thực tế để hoàn tất việc đăng ký bản quyền hiện nay thường kéo dài 51 ngày làm việc, tính từ ngày nộp hồ sơ.
Trên đây là bài viết “Những lưu ý khi đăng ký bản quyền tác phẩm sách” mà VCD gửi đến bạn. Chúng tôi hi vọng bài viết này có ích với các bạn.
Trân trọng,
