Tác giả: Biên Tập Viên

Sao chép tác phẩm mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả bị coi là hành vi xâm phạm quyền tác giả. Theo đó, sao chép là gì và trường hợp nào sao chép tác phẩm được coi là hợp pháp theo quy định của Luật SHTT Việt Nam.

1. Sao chép là gì?

Theo quy định tại khoản 10 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ, Sao chép là việc tạo ra một hoặc nhiều bản sao của tác phẩm hoặc bản ghi âm, ghi hình bằng bất kỳ phương tiện hay hình thức nào, bao gồm cả việc tạo bản sao dưới hình thức điện tử.

Đối với tác phẩm chưa được công bố thì chủ sở hữu quyền tác giả độc quyền thực hiện hoặc cho phép người khác thực hiện sao chép tác phẩm. Trong trường hợp này chỉ có chủ sở hữu quyền tác giả hoặc người được chủ sở hữu quyền tác giả cho phép mới được sao chép tác phẩm.

Đối với tác phẩm đã được công bố, các tổ chức, cá nhân khác muốn sao chép thì phải xin phép và trả tiền nhuận bút, thù lao cùng các quyền lợi vật chất khác cho chủ sở hữu quyền tác giả.

2. Trường hợp sao chép tác phẩm không xâm phạm quyền tác giả

Mặc dù sao chép tác phẩm là một trong các quyền tài sản mà khi khai thác, sử dụng thì tổ chức, cá nhân phải xin phép và trả tiền nhuận bút, thù lao, các quyền lợi vật chất khác cho chủ sở hữu quyền tác giả.

Tuy nhiên, pháp luật vẫn quy định một số trường hợp ngoại lệ tại Điều 25 Luật Sở hữu trí tuệ đối với việc sao chép tác phẩm đã công bố không phải xin phép, không phải trả tiền nhuận bút, thù lao gồm:

• Tự sao chép một bản nhằm mục đích nghiên cứu khoa học, giảng dạy của cá nhân.

• Sao chép tác phẩm để lưu trữ trong thư viện với mục đích nghiên cứu

Ngoài ra, Điều 25 Nghị định 17/2023/NĐ-CP cũng hướng dẫn sao chép hợp lý một tác phẩm bằng thiết bị sao chép như sau:

“Điều 25. Sao chép hợp lý một phần tác phẩm bằng thiết bị sao chép

1. Sao chép hợp lý một phần tác phẩm bằng thiết bị sao chép để nghiên cứu khoa học, học tập của cá nhân và không nhằm mục đích thương mại quy định tại các điểm b và e khoản 1 Điều 25 của Luật Sở hữu trí tuệ là hành vi sao chép hợp lý không quá một bản một phần tác phẩm.

2. Thiết bị sao chép quy định tại các điểm a, b và e khoản 1 Điều 25 của Luật Sở hữu trí tuệ là thiết bị có chức năng sao chép với toàn bộ hoặc một phần linh kiện liên quan được tự động hóa trên cơ sở có hoặc không có trả tiền dịch vụ bởi bất kỳ ai không thuộc về tổ chức sở hữu, chiếm hữu hoặc khai thác thương mại thiết bị đó.

3. Đối với tác phẩm được thể hiện dưới dạng chữ viết, hành vi sao chép hợp lý quy định tại khoản 1 Điều này là hành vi sao chép bằng cách photocopy, chụp ảnh hoặc hình thức tương tự khác tối đa không quá 10% tổng số trang hoặc tổng đơn vị lưu trữ (bytes), tổng số từ của ấn bản, độ dài nội dung của ấn bản đối với tác phẩm được cung cấp dưới dạng ấn bản điện tử không chia trang.

Hành vi sao chép hợp lý bằng thiết bị sao chép quy định tại khoản này phải là hành vi độc lập với từng tổ chức, cá nhân thực hiện và nếu có sự lặp lại thì đó là các trường hợp riêng lẻ không liên quan đến nhau trên cùng một tác phẩm.

4. Tổ chức, cá nhân sao chép tác phẩm được thể hiện dưới dạng chữ viết với tỷ lệ phần trăm nhiều hơn mức quy định tại khoản 3 Điều này phải được sự cho phép của chủ sở hữu quyền tác giả và trả tiền bản quyền, quyền lợi vật chất khác (nếu có) cho chủ sở hữu quyền tác giả.”

Sao chép tác phẩm mà không được phép của tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả hoặc không thuộc các trường hợp nêu trên là hành vi xâm phạm quyền tác giả theo quy định tại khoản 6 Điều 28 Luật Sở hữu trí tuệ.

Trên đây là bài viết “Sao chép tác phẩm như nào để không xâm phạm quyền tác giả”. Chúng tôi hy vọng bài viết này có ích với các bạn.

Trân trọng,

Các tác phẩm sáng tạo được hình thành dựa trên các ý tưởng sáng tạo. Việc bảo hộ các tác phẩm sáng tạo là rất cần thiết trong xã hội hiện nay. Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu ý tưởng có được bảo hộ quyền tác giả hay không. Mời bạn đọc theo dõi bài viết “Ý tưởng có được bảo hộ quyền tác giả không?” dưới đây của VCD để biết thêm thông tin.

1. Ý tưởng là gì?

Ý tưởng là một khái niệm trừu tượng, thường được hiểu là suy nghĩ hoặc sáng tạo một khái niệm mới hoặc phương pháp mới để giải quyết một vấn đề nào đó. Ý tưởng thường bắt nguồn từ trí tuệ, kinh nghiệm và kiến thức của con người và có thể được áp dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm khoa học, công nghệ, nghệ thuật, kinh doanh, giáo dục, xã hội và chính trị.

Nhìn chung, ý tưởng là những nội dung thể hiện quan điểm, nghĩ suy diễn ra trong bộ não của một người trước khi họ tiến hành một hành động nào đó. Trong ngữ cảnh của quyền tác giả, ý tưởng có thể là những mong muốn đầu tiên thúc đẩy sự sáng tạo và động lực hoàn thành tác phẩm của tác giả.

2. Ý tưởng có được bảo hộ quyền tác giả hay không?

Tác phẩm sáng tạo để được bảo hộ quyền tác giả cần đáp ứng những tiêu chí sau đây:

• Tác phẩm phải có tính nguyên gốc. Tính nguyên gốc có nghĩa là tác phẩm phải được hình thành từ sự lao động sáng tạo của chính tác giả, không sao chép toàn bộ hoặc một phần từ tác phẩm khác.

• Tác phẩm phải được định hình dưới một hình thức vật chất nhất định. Có nghĩa là, tác phẩm sáng tạo phải được thiết kế, hình thành hoàn chỉnh từ nội dung đến hình thức thì mới đạt điều kiện bảo hộ. Nếu tác phẩm chỉ ở dạng suy nghĩ, ý tưởng, chưa được đưa vào thực hiện trên thực tế thì không được bảo hộ.

• Điều kiện về chủ thể của quyền tác giả: Là tổ chức, cá nhân Việt Nam hay nước ngoài có tác phẩm được công bố lần đầu tiên tại Việt Nam mà chưa được công bố ở bất kỳ nước nào; là tổ chức, cá nhân Việt Nam hay nước ngoài có tác phẩm được công bố đồng thời tại Việt Nam trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày tác phẩm đó được công bố lần đầu tiên ở nước khác; là tổ chức, cá nhân nước ngoài có tác phẩm được bảo hộ tại Việt Nam theo điều ước quốc tế về quyền tác giả mà Việt Nam là thành viên.

Tuy rằng, một tác phẩm muốn được hoàn thiện thì đều phải xuất phát từ những ý tưởng của tác giả. Nhưng nếu tác giả chỉ để “tác phẩm” của mình dừng lại ở giai đoạn ý tưởng thì sẽ không đủ cơ sở giúp cơ quan nhà nước xác định được mình có sở hữu “tác phẩm” đó hay không. Nếu muốn được bảo hộ, tác phẩm sáng tạo phải hình thành dưới một hình thức vật chất xác định, bởi lẽ, ý tưởng có thể tương tự nhau nhưng nếu chúng được sáng tạo theo các cách thức khác nhau thì mỗi tác phẩm đều mang dấu ấn riêng biệt.

Nội dung này được khẳng định rõ tại khoản 1 Điều 6 Luật SHTT về căn cứ phát sinh, xác lập quyền tác giả như sau: “Quyền tác giả phát sinh kể từ khi tác phẩm được sáng tạo và được thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định, không phân biệt nội dung, chất lượng, hình thức, phương tiện, ngôn ngữ, đã công bố hay chưa công bố, đã đăng ký hay chưa đăng ký.” Vậy nên, tác phẩm chỉ được bảo hộ quyền tác giả đối với hình thức thể hiện ý tưởng dưới một hình thức sáng tạo nhất định và sẽ không bảo hộ quyền tác giả đối với riêng bản thân ý tưởng.

Trên đây là bài viết “Ý tưởng có được bảo hộ quyền tác giả không?”. Chúng tôi hy vọng bài viết này có ích với các bạn.

Trân trọng,

Quyền tác giả đối với tác phẩm khuyết danh là một trường hợp đặc biệt trong lĩnh vực quyền tác giả, bảo hộ cho những tác phẩm không xác định được tác giả khi công bố. Việc bảo hộ dành cho các tác phẩm này đã được đề cập đến trong hệ thống pháp luật về quyền tác giả trong suốt các giai đoạn khác nhau của luật. Một trong những vấn đề được thắc mắc trước tiên đó là quyền tác giả của tác phẩm khuyết danh thuộc về ai.

1. Tác phẩm khuyết danh là gì?

Việc ghi nhận quyền tác giả đối với tác phẩm khuyết danh bắt đầu với việc đưa ra khái niệm, trên cơ sở đó xác định chủ thể quyền và các đặc trưng của việc bảo hộ dạng tác phẩm này. Nhìn chung, luật Việt Nam qua các thời kì đều coi tác phẩm khuyết danh là một bộ phận không thể thiếu trong chế định chung về quyền tác giả. Các thời kì sau đều có sự lặp lại quy định của thời kì trước và ghi nhận thêm một số thay đổi nhỏ, tạo sự khác biệt nhưng không nhiều.

Hiện nay, căn cứ theo quy định tại khoản 2 Điều 3 Nghị định 17/2023/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành luật sở hữu trí tuệ về quyền tác giả, quyền liên quan ghi nhận:

“Tác phẩm khuyết danh là tác phẩm không hoặc chưa có tên tác giả (tên khai sinh hoặc bút danh) trên tác phẩm khi công bố.”

Đây có thể coi là khái niệm chính thức của luật hiện hành về tác phẩm khuyết danh.

2. Quyền sở hữu tác phẩm khuyết danh sẽ thuộc về ai?

Theo quy định tại Điều 42 Luật Sở hữu trí tuệ thì chủ sở hữu quyền tác giả là Nhà nước đối với các tác phẩm:

• Tác phẩm khuyết danh, trừ trường hợp đã có cá nhân, tổ chức đang quản lý tác phẩm đó;

• Tác phẩm còn thời hạn bảo hộ mà chủ sở hữu quyền tác giả không tồn tại (Chủ sở hữu quyền tác giả chết không có người thừa kế, người thừa kế từ chối nhận di sản hoặc không được quyền hưởng di sản);

• Tác phẩm được Nhà nước nhận chuyển giao quyền sở hữu từ chủ sở hữu quyền tác giả.

Như vậy, Nhà nước sẽ trở thành chủ sở hữu quyền tác giả đối với tác phẩm khuyết danh nếu không có cá nhân, tổ chức đang quản lý tác phẩm đó.

Tuy nhiên, khi thời hạn bảo hộ đối với tác phẩm khuyết danh kết thúc theo quy định tại Điều 27 Luật Sở hữu trí tuệ thì quyền tác giả đối với những tác phẩm khuyết danh nói trên sẽ thuộc về công chúng theo Điều 43 Luật sở hữu trí tuệ.

“1. Tác phẩm đã kết thúc thời hạn bảo hộ theo quy định tại Điều 27 của Luật này thì thuộc về công chúng.”

Vậy chủ sở hữu quyền tác giả đối với tác phẩm khuyết danh là Nhà nước cho đến khi tác phẩm khuyết danh hết thời hạn bảo hộ. Sau khi hết thời hạn bảo hộ, quyền tác giả của tác phẩm khuyết danh sẽ thuộc về công chúng theo quy định của pháp luật,

Trên đây là bài viết “Quyền tác giả tác phẩm khuyết danh thuộc về ai?”. Chúng tôi hy vọng bài viết này có ích với các bạn.

Trân trọng,