Tác giả: Biên Tập Viên

Công ước Berne về bảo hộ các tác phẩm văn học và nghệ thuật (còn được gọi là Công ước Berne) được ký tại Berne (Thụy Sĩ) năm 1886 và là công ước đầu tiên trên thế giới thiết lập và bảo vệ quyền tác giả giữa các quốc gia có chủ quyền. Công ước hiện nay có trên 180 quốc gia là thành viên trong đó có Việt Nam. Là thành viên của Công ước, Việt Nam đã từng bước nghiên cứu và ban hành các quy định về Sở hữu trí tuệ đáp ứng yêu cầu về nội dung mà Công ước này đặt ra cho các Quốc gia thành viên. Trong bài viết “Một số điểm tương thích của luật sở hữu trí tuệ Việt Nam với Công ước Berne về bảo hộ các tác phẩm văn học và nghệ thuật” này, chúng tôi sẽ một số điểm tương thích trong Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam với nội dung Công ước Berne.

1. Nội dung cơ bản của Công ước Berne

Thứ nhất, Công ước đã quy định về các loại hình tác phẩm được bảo hộ tương đối đầy đủ và toàn diện, mang tính chất bao quát. Theo đó, các tác phẩm được chia thành 3 nhóm sau đây:

–    Các tác phẩm gốc trong lĩnh vực văn học, khoa học, nghệ thuật không phân biệt hình thức hay phương thức biểu hiện, ví dụ như các sách, tập in nhỏ và các bài viết khác, các bài giảng, tác phẩm kịch, bản nhạc, đồ họa, kiến trúc…

–    Các tác phẩm phái sinh miễn là tác phẩm này không làm phương hại đến quyền tác giả của tác phẩm gốc: VD như tác phẩm dịch, mô phỏng…

–    Các tuyển tập các tác phẩm văn học và nghệ thuật (các hợp tuyển, bộ bách khoa từ điển) nếu được chọn lọc và sắp xếp theo một nội dung nào đó để tạo nên một tác phẩm sáng tạo.

Công ước cũng cho phép các quốc gia có quyền quy định bảo hộ hoặc không bảo hộ khi tác phẩm chưa được ấn định trên một hình thái vật chất và cách thức bảo hộ riêng với các văn bản lập pháp, hành pháp, tư pháp. Công ước không bảo hộ những tin tức hàng ngày, số liệu vụn vặt mang tính chất thông tin báo chí vì không phải là kết quả hoạt động sáng tạo.

Thứ hai, Công ước cũng đã quy định về điều kiện được bảo hộ. Theo đó các tác phẩm được bảo hộ thông thường sẽ phải thỏa mãn ít nhất một trong hai tiêu chí sau :

–    Tiêu chí quốc tịch tác giả: Tác giả phải mang quốc tịch của một trong những nước thành viên của liên hiệp Berne hoặc có nơi cư trú thường xuyên tại một trong những nước thành viên của Liên hiệp Berne.

–    Tiêu chí nơi công bố tác phẩm lần đầu tiên: Tác phẩm phải được công bố lần đầu tiên tại một trong những quốc gia thành viên của Liên hiệp hoặc đồng thời tại một quốc gia trong và ngoài Liên hiệp.

Thứ ba, Công ước quy định những quyền được bảo hộ bao gồm quyền tài sản (economic right) và quyền nhân thân (moral rights). Các quyền tài sản bao gồm quyền dịch, sao chép, phóng tác, trình diễn công cộng, trần thuật công cộng và truyền thông công cộng. Quyền nhân thân bao gồm quyền đứng tên tác giả và quyền phản đối bất kỳ sự xuyên tạc, cắt xén hay sửa đổi những vi phạm khác đối với tác phẩm có thể làm phương hại đến danh dự và tiếng tăm của tác giả.

Thứ tư, Công ước quy định thời hạn chung bảo hộ quyền tác giả là suốt cuộc đời tác giả và 50 năm sau khi tác giả qua đời. Trong trường hợp là đồng tác giả, thời hạn bảo hộ sẽ được tính đến 50 năm sau khi đồng tác giả cuối cùng qua đời. Đối với các quốc gia thành viên Liên hiệp bị ràng buộc bởi Đạo luật Rome của Công ước Berne mà vào thời điểm tham gia ký kết đạo luật này, quy định trong quốc gia hiện hành, thời hạn bảo hộ ngắn hơn quy định tại Công ước Berne thì nước đó có thể giữ thời hạn ngắn hơn khi tham gia hoặc phê chuẩn Đạo luật này. Công ước cũng dành quyền cho mỗi quốc gia thành viên trong việc quy định thời hạn bảo hộ cho tác phẩm văn học, nghệ thuật có thể dài hơn so với thời hạn nêu trong Công ước nhưng không vượt quá thời hạn bảo hộ tại quốc gia gốc của tác phẩm, nếu quốc gia không có quy định khác. Mốc thời hạn được tính từ ngày mồng 1 tháng giêng năm tiếp theo sau cái chết của tác giả hay sự kiện được quy định trong Công ước Berne.

2.       Một số điểm tương thích giữa Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam với Công ước Berne

Việt Nam đã gia nhập công ước Berne ngày 26/10/2004. Ngay sau đó, Việt Nam đã thông qua Luật Sở hữu trí tuệ vào năm 2005, luật bắt đầu có hiệu lực vào năm 2006. Việt Nam đã xây dựng một cơ chế chặt chẽ để bảo vệ quyền tác giả cả ở trong nước và ngoài nước. Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam có một số điểm tương thích với Công ước Berne như sau:           

• Về tiêu chuẩn bảo hộ

Công ước Berne và Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam đều cùng quy định bảo hộ các tác phẩm được sáng tạo và phải được thể hiện dưới một hình thức vật chất nhất định mà không bảo hộ ở dạng ý tưởng. Các tác phẩm được bảo hộ với bất kể nội dung, chất lượng, hình thức thể hiện, phương tiện truyền tải và ngôn ngữ nào.

• Về đối tượng được bảo hộ

Tất cả các tác phẩm trong lĩnh vực văn học, nghệ thuật và khoa học đều là đối tượng bảo hộ được quy định trong Công ước Berne và Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam. Các đối tượng được bảo hộ có thể là: Sách giáo khoa, giáo trình, bài giảng, tác phẩm văn học, tác phẩm kiến trúc, sơ đồ, âm nhạc, điện ảnh, sân khấu…Tuy nhiên, khác với Công ước Bern không quy định về các đối tượng không được bảo hộ, Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam có quy định tại Điều 15 về các đối tượng không thuộc phạm vi bảo hộ quyền tác giả, bao gồm: tin tức thời sự thuần túy đưa tin; văn bản quy phạm pháp luật, văn bản hành chính, văn bản khác thuộc lĩnh vực tư pháp và bản dịch chính thức của văn bản đó; quy trình, hệ thống, phương pháp hoạt động, khái niệm, nguyên lý, số liệu.

• Về thời điểm phát sinh quyền tác giả

Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam tuân theo nguyên tắc bảo hộ tự động (hay còn gọi là bảo hộ đương nhiên) đã được ghi nhận trong Công ước Bern. Theo đó, quyền tác giả phát sinh ngay khi tác phẩm được định hình dưới một hình thức vật chất nhất định, không phụ thuộc vào thủ tục đăng ký quyền tác giả và việc đã công bố tác phẩm hay chưa.

• Về giới hạn quyền tác giả và quyền liên quan

Các quy định của Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam tại Điều 25, Điều 25a, Điều 26, Điều 32 và Điều 2 hoàn toàn phù hợp với quy định của Điều 10 và Điều 10 (bis) của Công ước Bern.

Công ước Bern cho phép trích dẫn tác phẩm từ một tác phẩm đã được phổ cập tới công chúng một cách hợp pháp, miễn là sự trích dẫn đó phù hợp với những thông lệ đúng đắn và không vượt quá mục đích trích dẫn; cho phép sử dụng tác phẩm để minh họa phục vụ giảng dạy; cho phép in lại trên báo chí, phát trên sóng hoặc thông tin đường dây những bài báo có tính chất thời sự về kinh tế, chính trị hay tôn giáo đã đăng tải trên báo chí hoặc tập san, hoặc các tác phẩm đã phát sóng có tính chất tương tự đối với những tác phẩm mà tác giả không đích danh giữ bản quyền, với điều kiện phải ghi rõ nguồn gốc tác phẩm và tên tác giả.

Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam đã cụ thể hóa những quy định về giới hạn quyền tác giả trong Công ước Bern trong Điều 25, Điều 25a và Điều 26 bằng cách liệt kê các trường hợp sử dụng tác phẩm đã công bố không phải xin phép, không phải trả tiền bản quyền nhưng phải thông tin về tên tác giả và nguồn gốc, xuất xứ của tác phẩm; các trường hợp ngoại lệ không xâm phạm quyền tác giả dành cho người khuyết tật; các trường hợp sử dụng tác phẩm đã công bố không phải xin phép nhưng phải trả tiền bản quyền, phải thông tin về tên tác giả và nguồn gốc, xuất xứ của tác phẩm.

Đối với quyền liên quan, tại Điều 32 và Điều 33 Luật Sở hữu trí tuệ, pháp luật đã liệt kê rõ ràng các trường hợp sử dụng cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng đã công bố không phải xin phép, không phải trả tiền bản quyền nhưng phải thông tin về cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng và các trường hợp sử dụng bản ghi âm, ghi hình đã công bố không phải xin phép nhưng phải trả tiền bản quyền, phải thông tin về bản ghi âm, ghi hình. Như vậy, có thể thấy rằng pháp luật Việt Nam đã tiếp thu tinh thần được ghi nhận tại công ước, phát triển thêm những quy định rất chi tiết về giới hạn quyền tác giả và quyền liên quan mà hoàn toàn không vượt ra ngoài khuôn khổ của Công ước Bern.

• Về việc thực thi các quy định về quyền tác giả và quyền liên quan

Pháp luật Việt Nam hiện đang áp dụng ba phương thức là dân sự, chế tài hành chính và chế tài hình sự để bảo đảm thực thi pháp luật, được quy định cụ thể trong Bộ luật dân sự, Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật xử lý vi phạm hành chính và Bộ luật hình sự. Các biện pháp cụ thể bao gồm: biện pháp khẩn cấp tạm thời, bồi thường thiệt hại, tịch thu và tiêu huỷ tang vật, kiểm soát hàng giả tại biên giới, phạt tiền, hình phạt tù.

Trong khi đó, theo quy định của Công ước Bern, (i) quốc gia thành viên của công ước có thể tịch thu bản sao nhập khẩu của tác phẩm âm nhạc không được tác giả cho phép (Điều 13);  (ii) Chính phủ của quốc gia thành viên có quyền kiểm soát sự lưu thông, trình bày và triển lãm tác phẩm bằng các biện pháp thuộc lập pháp hay hành pháp của quốc gia đó mà quy định của công ước này không được phép vi phạm quyền nêu trên dưới bất kỳ hình thức nào(Điều 17); và (iii) Công ước Bern cũng cho phép quốc gia thành viên thiết lập sự bảo hộ lớn hơn so với sự bảo hộ của Công ước (Điều 19). Bởi vậy, những quy định về việc thực thi quyền tác giả và quyền liên quan của pháp luật Việt Nam không mâu thuẫn với nội dung của Công ước Bern.

Nhìn chung, các quy định của Luật Sở hữu trí tuệ của Việt Nam có sự thống nhất với các quy định của Công ước Berne. Điều này thể hiện sự kế thừa và tiếp thu các quy định của luật pháp quốc tế trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ của pháp luật Việt Nam.

Trên đây là bài viết “Một số điểm tương thích của luật sở hữu trí tuệ Việt Nam với Công ước Berne về bảo hộ các tác phẩm văn học và nghệ thuật”. Chúng tôi hi vọng bài viết này có ích với các bạn.

Trân trọng.

Mỗi một tác phẩm từ khi được định hình là đã được bảo hộ tự động quyền tác giả, tuy nhiên, tác phẩm đó liệu có được bảo hộ ở mọi nơi trên thế giới hay không, và thời gian bảo hộ có phải là vĩnh viễn hay không? Để trả lời cho câu hỏi này, mời các bạn đón đọc bài viết của chúng tôi.

1. Bảo hộ quyền tác giả về không gian

Việc bảo hộ quyền tác giả không giống nhau trên toàn thế giới mà phạm vi bảo vệ dành cho các tác giả, chủ sở hữu phụ thuộc và luật pháp của các quốc gia quy định và chỉ được tính trong lãnh thổ của quốc gia đó. Mỗi quốc gia có hệ thống bảo hộ quyền tác giả riêng biệt. Tác phẩm sáng tạo chỉ được hưởng sự bảo hộ quyền tác giả nếu đáp ứng được các tiêu chuẩn pháp lý được quy định bởi pháp luật về quyền tác giả của một quốc gia nhất định.

Quyền tác giả không đương nhiên có giá trị tại quốc gia khác, trừ khi các quốc gia cùng tham gia một Điều ước quốc tế về bảo hộ quyền đó. Điều này có thể hiểu là, một tác phẩm được bảo hộ ở quốc gia A không đồng nghĩa với việc nó được bảo hộ ở quốc gia B, trừ trường hợp hai quốc gia A và B có hiệp định thỏa thuận chung về vấn đề bảo hộ tác phẩm ở cả hai nước này. Khi đó, phạm vi không gian mà quyền sở hữu đối với tài sản trí tuệ đó được bảo hộ sẽ được mở rộng ra tất cả các quốc gia thành viên, ví dụ như tác phẩm sinh ra tại một quốc gia thành viên tham gia Công ước Berne về bảo hộ các tác phẩm văn học nghệ thuật thì đều được bảo hộ tại các quốc gia thành viên khác.

Mặt khác, mặc dù có hiệp định hay thỏa thuận chung, việc bảo hộ quyền tác giả ở các nước tham gia hiệp định cũng không hoàn toàn tương tự nhau, ví dụ có sự khác biệt về thời hạn bảo hộ, hay quy định về mức phạt các hành vi vi phạm,…

2. Bảo hộ quyền tác giả về thời gian

Về thời hạn bảo hộ quyền tác giả, có hai hình thức bảo hộ là vô thời hạn và có thời hạn, được phân chia theo quyền nhân thân và quyền tài sản thuộc quyền tác giả.

Trong đó, các quyền nhân thân gắn liền với tác giả là các quyền được bảo hộ vô thời hạn, bao gồm: Đặt tên cho tác phẩm; Đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm; được nêu tên thật hoặc bút danh khi tác phẩm được công bố, sử dụng; Bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm không cho người khác xuyên tạc; không cho người khác sửa đổi, cắt xén tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả.

Quyền tác giả là quyền tài sản chỉ được bảo hộ trong một khoảng thời gian nhất định mà không được bảo hộ vĩnh viễn, ví dụ như quyền làm tác phẩm phái sinh, biểu diễn tác phẩm,…Bên cạnh đó, quyền công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm tuy là quyền nhân thân nhưng lại gắn với lợi ích kinh tế nên cũng được bảo hộ có thời hạn. Trong thời gian đó, các tác giả được hưởng các độc quyền đối với tác phẩm của mình.

Với mỗi tác phẩm khác nhau thì sẽ có những quy định thời hạn khác nhau. Quyền tác giả chỉ có hiệu lực trong thời gian bảo hộ, sau khi hết thời hạn thì tác phẩm thuộc về công cộng và được sử dụng tự do nhưng cần được tôn trọng sự toàn vẹn của tác phẩm cũng như tên tác giả. .

3. Dịch vụ pháp lý hỗ trợ bản quyền của Công ty CP Phát triển bản quyền Việt Nam

Với đội ngũ chuyên gia pháp lý nhiều kinh nghiệm, chúng tôi tự tin trong việc hỗ trợ Khách hàng trong lĩnh vực bản quyền. Với phương châm luôn bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Khách hàng, công ty cố gắng và đảm bảo hỗ trợ Khách hàng và triển khai công việc một cách nhanh chóng, kịp thời và hiệu quả nhất, thường xuyên báo cáo tiến trình vụ việc cũng như đưa ra kế hoạch hành động tiếp theo để Khách hàng có thể dễ dàng theo dõi và đánh giá kết quả công việc. Khách hàng hoàn toàn có thể tin tưởng và an tâm khi sử dụng dịch vụ pháp lý của chúng tôi.

Trên đây là bài viết “Quyền tác giả có phải được bảo hộ không giới hạn về không gian và thời gian hay không?” . Chúng tôi hi vọng bài viết này có ích với các bạn.

Trân trọng,

Tác giả thường là người nắm giữ quyền tác giả đối với tác phẩm, bao gồm quyền nhân thân và quyền tài sản. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nhất định như thông qua hợp đồng chuyển giao quyền, hợp đồng sáng tạo,… tác giả chỉ nắm giữ quyền nhân thân mà không còn nắm giữ quyền tài sản đối với tác phẩm. Quyền tài sản đó thuộc về một chủ thể khác, được gọi là chủ sở hữu quyền tác giả. Vậy, tác giả không đồng thời là chủ sở hữu quyền tác giả còn có những quyền nào đối với tác phẩm? Sau đây, chúng tôi xin được làm rõ thông qua bài viết.

1. Tác giả và chủ sở hữu quyền tác giả

Theo quy định tại Điều 12a Luật Sở hữu trí tuệ, tác giả được hiểu là người trực tiếp sáng tạo tác phẩm, trường hợp có từ hai người trở lên cùng trực tiếp sáng tạo tác phẩm với chủ ý là sự đóng góp của họ được kết hợp thành một tổng thể hoàn chỉnh thì những người đó là các đồng tác giả.

Chủ sở hữu quyền tác giả là cá nhân, tổ chức nắm giữ một, một số hoặc toàn bộ các quyền tài sản liên quan đến một tác phẩm được thừa nhận dù họ là người trực tiếp hoặc không trực tiếp tạo ra sản phẩm đó. Căn cứ vào mối liên quan trong quá trình tạo ra tác phẩm, chủ sở hữu quyền tác giả được phân thành hai loại: chủ sở hữu quyền tác giả là tác giả và chủ sở hữu quyền tác giả không đồng thời là tác giả.

Đối với chủ sở hữu quyền tác giả là tác giả, căn cứ theo quy định tại Điều 37 Luật Sở hữu trí tuệ, khi tác giả sử dụng thời gian, tài chính, cơ sở vật chất – kỹ thuật của mình để sáng tạo ra tác phẩm thì họ sẽ được xác định là chủ sở hữu quyền tác giả.

Trên thực tế, có một số trường hợp chủ sở hữu quyền tác giả không đồng thời là tác giả, cụ thể như sau:

• Cơ quan, tổ chức giao nhiệm vụ cho tác giả tạo ra tác phẩm, trong đó bao gồm tác phẩm được tạo ra theo nhiệm vụ và tác phẩm được tạo ra ngoài khuôn khổ nhiệm vụ;
• Cá nhân, tổ chức giao kết hợp đồng sáng tạo với tác giả;
• Người được thừa kế quyền tác giả;
• Người được chuyển giao quyền;
• Nhà nước;
• Công chúng.

2. Quyền của tác giả không đồng thời là chủ sở hữu quyền tác giả

2.1. Quyền của tác giả không đồng thời là chủ sở hữu quyền tác giả

Trong trường hợp tác giả không là chủ sở hữu quyền tác giả thì tác giả chỉ có các quyền nhân thân không thể chuyển dịch, cụ thể như sau:

• Được hưởng nhuận bút;
• Được hưởng thù lao tác phẩm được sử dụng;
• Nhận giải thưởng đối với tác phẩm mà mình là tác giả, trừ trường hợp tác phẩm không được Nhà nước bảo hộ;
• Đặt tên cho tác phẩm;
• Đứng tên (thật hoặc bút danh) trên tác phẩm; được nêu tên khi tác phẩm được công bố, sử dụng;
• Bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm. Cụ thể là không cho người khác sửa chữa, cắt xén hoặc xuyên tạc tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả.

2.2. Giới hạn quyền của tác giả không đồng thời là chủ sở hữu quyền tác giả

Tùy thuộc vào thỏa thuận giữa tác giả và chủ sở hữu quyền tác giả, chủ sở hữu có thể có một số hoặc toàn bộ quyền tài sản đối với tác phẩm. Trong trường hợp toàn bộ quyền công bố tác phẩm và quyền tài sản đều thuộc về chủ sở hữu quyền tác giả, tác giả không được phép/không có quyền thực hiện hoặc cho phép người khác thực hiện:

• Công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm;
• Làm tác phẩm phái sinh;
• Biểu diễn tác phẩm trước công chúng;
• Sao chép tác phẩm;
• Phân phối, nhập khẩu bản gốc hoặc bản sao tác phẩm;
• Truyền đạt tác phẩm đến công chúng bằng phương tiện hữu tuyến, vô tuyến, mạng thông tin điện tử hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào khác;
• Cho thuê bản gốc hoặc bản sao tác phẩm điện ảnh, chương trình máy tính.

3. Tác giả không đồng thời là chủ sở hữu quyền tác giả phải làm gì khi bị xâm phạm quyền tác giả

Khi tác giả chủ không đồng thời là chủ sở hữu quyền tác giả phát hiện tác phẩm của mình bị xâm phạm quyền tác giả, tác giả có thể thực hiện những việc dưới đây để bảo vệ quyền tác giả:

• Thông báo tới chủ sở hữu quyền tác giả hiện thời và thống nhất phương án giải quyết phù hợp;
• Thông báo, yêu cầu bên xâm phạm quyền phải chấm dứt ngay hành vi xâm phạm tới quyền của mình;
• Khởi kiện lên Tòa án;
• Liên hệ với cá nhân/tổ chức cung cấp dịch vụ pháp lý để được tư vấn về trình tự, thủ tục và hướng giải quyết khi bị xâm phạm quyền.

5. Dịch vụ pháp lý hỗ trợ về chuyển nhượng quyền tác giả với tác phẩm của  Công ty Phát triển Bản quyền Việt Nam VCD

Với đội ngũ chuyên gia pháp lý nhiều kinh nghiệm, VCD tự tin trong việc hỗ trợ Khách hàng về các vấn đề liên quan tới lĩnh vực sở hữu trí tuệ nói chung và các tranh chấp, yêu cầu của khách hàng về chuyển nhượng quyền tác giả với tác phẩm nói riêng. Với phương châm luôn bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Khách hàng, VCD cố gắng và đảm bảo hỗ trợ Khách hàng và triển khai công việc một cách nhanh chóng, kịp thời và hiệu quả nhất, thường xuyên báo cáo tiến trình vụ việc cũng như đưa ra kế hoạch hành động tiếp theo để Khách hàng có thể dễ dàng theo dõi và đánh giá kết quả công việc. Khách hàng hoàn toàn có thể tin tưởng và an tâm khi sử dụng dịch vụ pháp lý hỗ trợ của VCD.

Trên đây là bài viết “Tác giả không đồng thời là chủ sở hữu quyền tác giả có những quyền nào theo quy định của pháp luật?”. Chúng tôi hy vọng bài viết này có ích với các bạn.

Trân trọng,

Ngành công nghiệp bản quyền ngày càng phát triển, những tác phẩm được sáng tạo ra không chỉ mang những giá trị tinh thần cho xã hội mà còn đem lại những lợi ích về kinh tế. Những tác giả và chủ sở hữu quyền tác giả cần nắm rõ nội dung cơ bản của pháp luật về quyền tác giả để có thể bảo vệ quyền lợi của mình. Vậy, nội dung cơ bản về quyền tác giả được quy định thế nào?

I. Quyền tác giả là gì?

1. Khái niệm quyền tác giả

Khoản 2 Điều 4 Luật Sở hữu trí tuệ quy định: “Quyền tác giả là quyền của tổ chức, cá nhân đối với tác phẩm do mình sáng tạo ra hoặc sở hữu.”

Như vậy, quyền tác giả bao gồm những quyền cụ thể mà pháp luật trao cho tác giả hay chủ sở hữu của một tác phẩm về việc đặt tên tác phẩm, đứng tên thật hoặc bút danh trên tác phẩm, được nêu tên thật hoặc bút danh khi tác phẩm được công bố, sử dụng; Sao chép, điều chỉnh hay truyền tải, phổ biến tác phẩm đến với công chúng bằng và việc cho phép người khác tham gia vào quá trình khai thác tác phẩm.

2. Đặc điểm của quyền tác giả

• Thứ nhất, đối tượng của quyền tác giả là sản phẩm của hoạt động sáng tạo tinh thần, được bảo hộ không phụ thuộc vào giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật.

• Thứ hai, quyền tác giả thiên về bảo hộ hình thức thể hiện tác phẩm, không bảo hộ ý tưởng sáng tạo.

• Thứ ba, hình thức xác lập quyền theo cơ chế bảo hộ tự động.

• Thứ tư, quyền tác giả không được bảo hộ một cách tuyệt đối.

II. Nội dung quyền tác giả theo Luật Sở hữu trí tuệ hiện hành.

Điều 18 Luật Sở hữu trí tuệ quy định: “Quyền tác giả đối với tác phẩm quy định tại Luật này bao gồm quyền nhân thân và quyền tài sản.” Như vậy, có thể thấy, quyền tác giả bao gồm quyền nhân thân và quyền tài sản.

1. Quyền nhân thân

• Quyền đặt tên cho tác phẩm: Tên gọi của tác phẩm phần nào thể hiện dấu ấn cá nhân, cá tính sáng tạo, hơn hết tác phẩm là sáng tạo tinh thần của tác giả nên quyền đặt tên luôn gắn liền với tác giả và không thể dịch chuyển sang người khác. Tuy nhiên, quyền này không áp dụng đối với tác phẩm dịch từ ngôn ngữ này sang ngôn ngữ khác.

• Quyền đứng tên tác giả đối với tác phẩm: tác giả, các đồng tác giả là những chủ thể được phép đứng tên trên tác phẩm. Quy định này nhằm đảm bảo hơn cho quyền lợi của các đồng tác giả đối với thành quả lao động trí tuệ của mình.

• Quyền công bố tác phẩm hoặc cho phép người khác công bố tác phẩm: là việc phát hành tác phẩm đến công chúng với số lượng bản sao hợp lý để đáp ứng nhu cầu của công chúng tùy theo bản chất của tác phẩm, do tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả thực hiện hoặc do cá nhân, tổ chức khác thực hiện với sự đồng ý của tác giả hoặc chủ sở hữu quyền tác giả. Công bố tác phẩm không bao gồm việc trình diễn một tác phẩm sân khấu, điện ảnh, âm nhạc; đọc trước công chúng một tác phẩm văn học; phát sóng tác phẩm văn học, nghệ thuật; trưng bày tác phẩm tạo hình; xây dựng công trình từ tác phẩm kiến trúc.

• Quyền bảo vệ sự toàn vẹn của tác phẩm, không cho người khác sửa chữa, cắt xén tác phẩm dưới bất kỳ hình thức nào gây phương hại đến danh dự và uy tín của tác giả: là việc không cho người khác sửa chữa, cắt xén tác phẩm hoặc sửa chữa, nâng cấp chương trình máy tính trừ trường hợp có thoả thuận của tác giả. Tuy nhiên, những sửa đổi mang tính kỹ thuật khi trình bày tác phẩm mà không làm ảnh hưởng đến nội dung, tư tưởng, hình thức thể hiện của tác phẩm thì không cần phải được sự cho phép của tác giả, không vi phạm quyền bảo vệ sự toàn vẹn tác phẩm.

2. Quyền tài sản

• Quyền làm tác phẩm phái sinh: Tổ chức, cá nhân khi khai thác, sử dụng quyền làm tác phẩm phái sinh phải được sự cho phép của chủ sở hữu quyền tác giả và trả tiền bản quyền, các quyền lợi vật chất khác (nếu có) cho chủ sở hữu quyền tác giả, trừ các trường hợp ngoại lệ được quy định tại Khoản 3 Điều 20, các điều 25, 25a, 26, 32 và 33 của Luật sở hữu trí tuệ được sửa đổi bổ sung năm 2022. Trường hợp làm tác phẩm phái sinh mà ảnh hưởng đến quyền nhân thân quy định tại khoản 4 Điều 19 còn phải được sự đồng ý bằng văn bản của tác giả.

• Quyền biểu diễn tác phẩm trước công chúng: là quyền của chủ sở hữu quyền tác giả độc quyền thực hiện hoặc cho phép người khác thực hiện biểu diễn tác phẩm một cách trực tiếp hoặc thông qua các bản ghi âm, ghi hình hoặc bất kỳ phương tiện kỹ thuật nào mà công chúng có thể tiếp cận được.

• Quyền sao chép tác phẩm: là quyền của chủ sở hữu quyền tác giả độc quyền thực hiện hoặc cho phép người khác thực hiện việc tạo ra bản sao tác phẩm bằng bất kỳ phương tiện hay hình thức nào, bao gồm cả việc tạo ra bản sao dưới hình thức điện tử.

• Quyền phân phối, nhập khẩu bản gốc hoặc bản sao tác phẩm: là việc  chủ sở hữu quyền tác giả thực hiện hoặc cho phép người khác thực hiện bằng bất kỳ hình thức, phương tiện kỹ thuật nào mà công chúng có thể tiếp cận được để bán, cho thuê hoặc các hình thức chuyển nhượng khác bản gốc hoặc bản sao tác phẩm.

• Quyền truyền đạt tác phẩm đến công chúng: là quyền của chủ sở hữu quyền tác giả thực hiện hoặc cho phép người khác thực hiện việc đưa tác phẩm hoặc bản sao tác phẩm đến công chúng thông qua phương tiện kỹ thuật nhất định.

• Quyền cho thuê bản gốc hoặc bản sao tác phẩm điện ảnh, chương trình máy tính: Để khai thác hiệu năng kinh tế, chủ sở hữu quyền tác giả có thể cho người khác thuê bản gốc hoặc bản sao tác phẩm để khai thác, sử dụng có thời hạn

III. Dịch vụ pháp lý hỗ trợ bản quyền của Công ty CP Phát triển bản quyền Việt Nam

Với đội ngũ chuyên gia pháp lý nhiều kinh nghiệm, chúng tôi tự tin trong việc hỗ trợ Khách hàng trong lĩnh vực bản quyền. Với phương châm luôn bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Khách hàng, Bản quyền Việt Nam cố gắng và đảm bảo hỗ trợ Khách hàng và triển khai công việc một cách nhanh chóng, kịp thời và hiệu quả nhất, thường xuyên báo cáo tiến trình vụ việc cũng như đưa ra kế hoạch hành động tiếp theo để Khách hàng có thể dễ dàng theo dõi và đánh giá kết quả công việc. Khách hàng hoàn toàn có thể tin tưởng và an tâm khi sử dụng dịch vụ pháp lý của chúng tôi.

Trên đây là bài viết “Nội dung quyền tác giả theo Luật Sở hữu trí tuệ Việt Nam”. Chúng tôi hi vọng bài viết này có ích với các bạn.

Trân trọng!